Russell Kelly Earl
Sabatarianie często wskazują na księgę dziejów jako na dowód tego, że Paweł i pierwszy kościół wiernie kontynuowali przestrzeganie sabatu z Zakonu Mojżeszowego. Poniżej przyjrzymy się wszystkim sabatowym tekstom jakie znajdują się w Księdze Dziejów Apostolskich.
PIERWSZE PODRÓŻ MISYJNA:
CYPR: 13:4-12
13:5 a gdy przybyli do Salaminy, zwiastowali Słowo Boże w synagogach żydowskich; mieli też z sobą i Jana jako pomocnika.
W całej K.Dziejów Apostolskich widzimy, że Paweł wszędzie, gdzie tylko było to możliwe zaczynał swoje posługiwanie od głoszenia w synagogach. Robił tak ponieważ jako Żyd miał wolny wstęp do usługiwania. Tak jak to jego postępowanie nie dowodzi, że przestrzegał sabatu tak też nie powinno to być używane jako dowód na to, że odczuwał potrzebę czczenia sabatu. Konferencje kościoła z 15 i 21 rozdziału powinny dowodzić ponad wszelkie wątpliwości, że ani Paweł ani żydowski kościół w Jerozolimie nie chcieli umieścić chrześcijan pochodzenia pogańskiego pod jakimkolwiek obowiązkiem Zakonu.
ANTIOCHIA PIZDYJSKA 13:13-51 13:14 A oni z Perge powędrowali dalej i dotarli do Antiochii Pizydyjskiej. A w dzień sabatu weszli do synagogi i usiedli.
13:15 Po odczytaniu ustępów z zakonu i proroków, zwrócili się do nich przełożeni synagogi, mówiąc: Mężowie bracia, jeżeli macie coś do powiedzenia ku zbudowaniu ludu, mówcie.
13:16 Powstał więc Paweł, skinął ręką i rzekł: Mężowie izraelscy i wy, którzy się Boga boicie, posłuchajcie!
Ponownie widzimy, że podstawową przyczyną tego, że Paweł poszedł do synagogi w dzień sabatu w Antiochii Pizdyjskiej był fakt, że jako Żyd miał otwarte drzwi do zwiastowania w żydowskiej synagodze. Zbór składał się zarówno z Żydów jak i pogan „bojących się Boga”.
13:39 i że w nim każdy, kto wierzy, bywa usprawiedliwiony w tym wszystkim, w czym nie mogliście być usprawiedliwieni przez zakon Mojżesza.
To jest bardzo silny argument za tym, że Paweł nie oddawał Bogu czci w sobotę, ponieważ uważał, że Mojżeszowe Prawo ciągle jest w mocy. W rzeczywistości w rozdziałach 15 i 21 żydowscy przywódcy poszli na kompromis rozłamu, gdy nakazali, aby chrześcijanie żydowscy byli nadal zobligowani do przestrzegania wszystkich przepisów Zakonu Mojżeszowego, lecz chrześcijanie z pogan nie.
13:42 A gdy opuszczali synagogę, prosili ich, aby w następny sabat opowiedzieli im znowu o tych sprawach.
To „ludzie”, a nie przywódcy tej synagogi, zaprosili Pawła do powrotu do ich synagogi w następny sabat, aby ponownie wspólnie spędzić czas. ADS utrzymują, że to dowodzi jakoby Paweł ciągle czuł się zobowiązany do oddawania czci w sobotę, ponieważ nie zmienił tego dnia na niedzielę. Niemniej Paweł zaznacza w 1 Liście do Koryntian 9:20-22 oraz Rzym 14:6, że nie miał on przekonania do żadnego z tych dni – ani soboty, ani niedziel!
13:43 Kiedy zaś zgromadzeni w synagodze się rozeszli, poszło wielu Żydów i nabożnych prozelitów za Pawłem i Barnabą, którzy z nimi rozmawiali i nakłaniali ich, aby trwali w łasce Bożej.
13:44 A w następny sabat zebrało się prawie całe miasto, aby słuchać Słowa Bożego.
Jest to ulubiony fragment ADS używany do tego, aby dowieść, że Paweł czcił sabat. W rzeczywistości, Paweł nie pokazuje jakiejkolwiek preferencji, on szedł tam, gdzie byli ludzie i „wtedy” gdy można ich było znaleźć. Dla czczących niedzielę, którzy nauczają, że robią tak, ponieważ niedziele zastąpiła sabat, argumenty ADS nie mają wielkiego znaczenia. Paweł po prostu uhonorował życzenie ludzi. Pamiętajmy o tym, że „trwanie w łasce Bożej” nie nakazywało pogańskim chrześcijanom zachowywania Zakonu Mojżeszowego (Dz. 15:19-29 oraz Dz. 21:19-21).
13:46 Wtedy Paweł i Barnaba odpowiedzieli odważnie i rzekli: Wam to najpierw miało być opowiadane Słowo Boże, skoro jednak je odrzucacie i uważacie się za niegodnych życia wiecznego, przeto zwracamy się do pogan.
Aż do tej chwili Paweł miał nadzieję na powodzenie ewangelii wśród Żydów i bojących się Boga pogan, którzy byli w synagodze. Później napisał do Rzymian
1:16 Albowiem nie wstydzę się Ewangelii Chrystusowej, jest ona bowiem mocą Bożą ku zbawieniu każdego, kto wierzy, najpierw Żyda, potem Greka,
Niemniej po tych słowach Paweł zdecydowanie opuścił synagogę i skupił się przede wszystkim na poganach z Antiochii Pizdyjskiej. Natchniony tekst nie wspomina nic o sabacie, gdy tylko jego działalność zaczęła się wśród pogan.
IKONIUM, LISTRA oraz DERBE: 14:1-23 14:1 A w Ikonium weszli również do synagogi żydowskiej i przemawiali tak, iż uwierzyło wielkie mnóstwo Żydów i Greków.
Po tym wersecie czytamy, że Żydzi z Antiochii Pizdyjskiej zaczęli ścigać Pawła, aby uniemożliwić mu korzystanie z synagog w sabaty.
PIERWSZY SOBÓR KOŚCIOŁA W JEROZOLIMIE: DZIEJE 15
15:1 A pewni ludzie, którzy przybyli z Judei, nauczali braci: Jeśli nie zostaliście obrzezani według zwyczaju Mojżeszowego, nie możecie być zbawieni.
15:2 [Problem zostaje przedstawiony apostołom i starszym w Jerozolimie]
…
15:5 Lecz niektórzy ze stronnictwa faryzeuszów, którzy uwierzyli, powstali, mówiąc: Trzeba ich obrzezać i nakazać im, żeby przestrzegali zakonu Mojżeszowego.
Jest to ogromnie ważny fragment dotyczący zarówno Prawa Mojżeszowego jak i sabatu. Chrześcijańscy Żydzi faryzeusze, nie Paweł, upierali się, że pogańscy wierzący muszą przestrzegać Zakonu Mojżeszowego. Zauważ, że ich definicją „Zakonu” nie była ograniczona do dziesięciu przykazań. Skoro faryzeusze podkreślali znaczenie zarówno obrzezania jak i zachowywania sabatu to takie stwierdzenie musi zawierać również żądanie, aby nawróceni z pogan również zachowywali sabat!
15:6 Zgromadzili się więc apostołowie i starsi, aby tę sprawę rozważyć.
15:7 A gdy to już długo rozpatrywano, …..
Ta konferencja odbywała się około 20 lat po Kalwarii i problem z zachowywaniem przez pogan Prawa Mojżeszowego ciągle był gorąco dyskutowany. Wyraźnie widać z natury tej konferencji, że nawróceni poganie nie byli zmuszani do zachowywania sabatu.
15:10 [Piotr rzekł] Przeto teraz, dlaczego wyzywacie Boga, wkładając na kark uczniów jarzmo, którego ani ojcowie nasi, ani my nie mogliśmy unieść?
Cały zakon podlegał dyskusji, a w szczególności ulubione tematy faryzeuszy – obrzezanie i sabat.
15:19 [Słowa Jakuba, lidera] Dlatego sądzę, że nie należy czynić trudności tym spośród pogan, którzy nawracają się do Boga,
15:20 ale polecić im, żeby się wstrzymywali od rzeczy splugawionych przez bałwany, od nierządu, od tego, co zadławione, i od krwi.
15:21 Mojżesz bowiem od dawien dawna ma po miastach takich, którzy go opowiadają, gdyż czyta się go w synagogach w każdy sabat.
Zauważ, że w 20 wersecie nie został nałożony na nawróconych pogan obowiązek przestrzegania sabatu!! Ani obrzezania!! Zatem nie mogli oni wchodzić w sabaty do synagog, aby oddawać Bogu cześć, jak to widzimy w przypadku żydowskich wierzących w 21 rozdziale Dziejów. Jaki sens ma 21 werset? Jeśli pogańscy chrześcijanie dobrowolnie poddali się obrzezaniu i stali się pełnymi Żydami to mogli to robić wraz z nimi w sabaty, jako prozelici.
DRUGA PODRÓŻ MISYJNA DERBE, LISTRA, IKONIUM 16:1-10 16:4 A gdy przechodzili przez miasta, przekazywali im postanowienia powzięte przez apostołów i starszych w Jerozolimie, aby je zachowywali.
16:5 Zbory zaś utwierdzały się w wierze i z każdym dniem rosły w liczbę.
Paweł przekazał kopie listu napisanego przez Jakuba i kościół w Jerozolimie stwierdzający, że chrześcijanie z pogan nie są zobowiązani do przestrzegania jakichkolwiek Praw Mojżeszowych. Kościół „rósł w liczbę z każdym dniem”, ponieważ ewangelia była zwiastowana „codziennie”. Skoro listy (dekrety) z Jerozolimy nie zwolniły nawróconych Żydów od zachowywania Zakonu, musimy dojść do wniosku, że w tym momencie historii, wielu żydowskich chrześcijan nadal zachowywało sabat. Dla nich zmiana z soboty na niedzielę zajęła wiele lat – co najmniej do czasu pojawienia się krążącego wyjaśnienia ap. Pawła statusu Zakonu w Listach do Rzymian i Galacjan
FILIPIA MACEDOŃSKA : 16:11-40
16:13 A w dzień sabatu wyszliśmy za bramę nad rzekę, gdzie, jak sądziliśmy, odbywały się modlitwy, i usiadłszy, rozmawialiśmy z niewiastami, które się zeszły.
Widocznie w Filipii nie było żydowskiej synagogi i Paweł ponownie wybrał sabat, ponieważ wiedział o tym, że Żydzi zbiorą się gdzieś tego dnia na modlitwę.
16:17 Ta [dziewczyna z duchem wieszczym], idąc za Pawłem i za nami, wołała mówiąc: Ci ludzie są sługami Boga Najwyższego i zwiastują wam drogę zbawienia.
16:18 A to czyniła przez wiele dni. …
Zwróć uwagę na zwrot „przez wiele dni”. Paweł głosił i oddawał cześć każdego dnia.
TESALONIKA: 17:1-9
17:1 A gdy przeszli Amfipolis i Apolonię, przybyli do Tesaloniki, gdzie była synagoga żydowska.
17:2 Paweł zaś, według zwyczaju swego, poszedł do nich i przez trzy sabaty rozprawiał z nimi na podstawie Pism,
Ponownie widzimy, że Paweł poszedł tam „gdzie” była publiczność i „wtedy” gdy się zbierali ludzie, ponieważ, jako Żyd, miał otwarte zaproszenie, aby przemawiać. To nie dowodzi, aby Paweł szedł do żydowskiej synagogi, aby oddawać cześć w sobotę, ponieważ uważał, że to był właściwy na to dzień.
BEREA: 17:10-13
17:10 Bracia zaś wyprawili zaraz w nocy Pawła i Sylasa do Berei; ci, gdy tam przybyli, udali się do synagogi Żydów,
17:11 …..przyjęli oni Słowo z całą gotowością i codziennie badali Pisma, czy tak się rzeczy mają.
Nadal widzimy ten sam wzór postępowania Pawła. Po przybyciu do Berei, najpierw udał się do żydowskiej synagogi, gdzie miał otwarte drzwi do głoszenia. Niemniej jednak, jego głoszenie i nauczanie odbywało się „codziennie”, ponieważ bereiczycy „badali Pisma codziennie”, gdy Paweł codziennie przedstawiał im argumenty.
ATENY: 17:14-34
17:17 Rozprawiał więc w synagodze z Żydami i z pobożnymi, a na rynku każdego dnia z tymi, którzy się tam przypadkiem znaleźli.
Będąc konsekwentny w swoich przekonaniach wyrażonych w 1 Kor. 9:20-22, Paweł oddawał cześć Bogu wraz z Żydami w synagodze w sabaty i bywał z poganami na rynku każdego dnia tygodnia.
KORYNT: 18:1-18
18:4 A w każdy sabat rozprawiał w synagodze i starał się przekonać zarówno Żydów, jak i Greków.
Później (wers 7) Paweł opuścił synagogę i głosił w domu Korneliusza, gdzie wielu uwierzyło i zostali oni ochrzczeni (w. 8). Paweł pozostał w Koryncie przez osiem miesięcy (w. 11).
EFEZ 18:19-23
18:19 I przybyli do Efezu; tu pozostawił ich, sam zaś udał się do synagogi i rozprawiał z Żydami.
TRZECIA PODRÓŻ MISYJNA : 18:23–1
GALACJA I FRYGIA: 18:23
EFEZ 18:23-28
APOLLOS W EFEZIE
18:26 Ten to [Apollos ]począł mówić śmiało w synagodze. A gdy go Pryscylla i Akwila usłyszeli, zajęli się nim i wyłożyli mu dokładniej drogę Bożą.
Apollos używał tej samej taktyki co Paweł, gdy korzystał z okazji otwartej kazalnicy w sabat synagodze.
EFEZ: 19
19:8 Odtąd przez okres trzech miesięcy chodził [Paweł] do synagogi, prowadząc śmiałe rozmowy i przekonując o Królestwie Bożym.
19:9 A gdy niektórzy nie dali się przekonać i trwali w uporze, mówiąc źle wobec ludu o drodze Pańskiej, zerwał z nimi, odłączył uczniów i począł codziennie nauczać w szkole Tyranosa.
Gdy Paweł przybył do Efezu po raz pierwszy, znalazł tam uczniów Apollosa, którzy nie znali Chrystusa i Zielonych Świąt. Pozwolono im przez trzy miesiące głosić w synagodze w sabaty, zanim zostali wyrzuceni. Potem Paweł głosił „codziennie” poza synagogą.
MACEDONIA , GRECJA I POWRÓT DO JEROZOLIMY – 20
DRUGA KONFERENCJA KOŚCIOŁA W JEROZOLIMIE – 21
21:20 A oni [kościół w Jerozolimie], gdy to usłyszeli, chwalili Boga i powiedzieli mu: Widzisz, bracie, ile to jest tysięcy Żydów, którzy uwierzyli, a wszyscy gorliwie trzymają się zakonu;
21:21 o tobie jednak powiedziano im, że wszystkich Żydów, którzy żyją między poganami, nauczasz odstępstwa od Mojżesza, mówiąc, żeby nie obrzezywali dzieci ani też nie zachowywali zwyczajów.
Zauważ, że tysiące żydowskich chrześcijan wokół Jerozolimy ciągle zachowywało CAŁE Prawo Mojżeszowe, wraz z obrzezaniem i zachowywaniem sabatu. Jednak to ci żydowscy chrześcijanie oskarżyli Pawła o to, że nie wymaga tego samego od nawróconych pogan. Czy słusznie, czy nie, przeciwnicy Pawła myśleli, że on nie oczekuje ani od Żydów, ani od pogan przestrzegania sabatu, ulubionej doktryny faryzeuszy. Dz. 21:24
21:24 weź ich, poddaj się wraz z nimi oczyszczeniu i pokryj za nich koszty, aby mogli ostrzyc głowy; wtedy wszyscy poznają, że to, co im o tobie powiedziano, nie odpowiada prawdzie, lecz że i ty sam przestrzegasz zakonu.
Ten werset pokazuje z absolutną jasnością fakt, że chrześcijanie z Żydów ciągle przestrzegali obrzezania, ciągle oddawali cześć w Świątyni i ciągle zachowywali sabat zgodnie z Mojżeszowym Prawem.
21:25 Co się zaś tyczy pogan, którzy uwierzyli, wysłaliśmy na piśmie nasze zalecenie, aby się wystrzegali rzeczy ofiarowanych bałwanom i krwi, i tego, co zadławione, i nierządu.
Kompromisowa decyzja jerozolimskiego kościoła, której zapis znajdujemy w rozdziałach 15 i 21 powinny być wystarczającym dowodem na to, że od chrześcijan z pogan NIE wymagano ani NIE oczekiwano zachowywania sabatu. Powtórzmy słowa Piotr z tej konferencji:
15:10 Przeto teraz, dlaczego wyzywacie Boga, wkładając na kark uczniów jarzmo, którego ani ojcowie nasi, ani my nie mogliśmy unieść?
I Jakuba, przywódcy, który ogłosił:
15:19 Dlatego sądzę, że nie należy czynić trudności tym spośród pogan, którzy nawracają się do Boga,
….
15:24 Ponieważ usłyszeliśmy, że niektórzy spośród nas zaniepokoili was naukami i wzburzyli dusze wasze [mówiąc, że musicie być obrzezani i zachowywać Zakon], bez naszego upoważnienia,
ADS, którzy ignorują powyższy tekst i upierają się przy tym, że sabat nie był tutaj tematem dyskusji ignorują również dwa nauczania faryzeuszy o zachowaniu przestrzegania – obrzezania i sabatu.
SB07 – Chrześcijańska wolność, a święte dni