Przemyślenia nad chorobą umysłową i chrześcijańską wiarą. Jak to wszystko u mnie się zaczęło.
Norman Bales
Dlaczego o tym piszę
Zaczynam dziś cykl artykułów poświęconych chorobom umysłowym. Nie jestem psychologiem, lecz sporą część życia spędziłem w towarzystwie chorych.
W moim życiu były dwie kobiety, które miały na imię Ruby. Pierwszą z nich była moja matka. Urodziła się 1908 roku i odeszła do Pana w 1980. Uważam, że było to miłosierne, choć zmarła po walce z rakiem. Przez ostatnie 35 lat cierpiała na schizofrenię. Druga Ruby to moja córka. Cierpi na dwubiegunową chorobę. Rozumie to, że musi zażywać leki i funkcjonuje odpowiedzialnie. Prowadzi udany biznes, ma szczęśliwe małżeństwo, lecz nie jest w stanie rozpoznać swego stanu. Jak to ujmuje: „Niektórzy ludzie mają złamane nogi, ja ma dwubiegun”. Ten cykl został napisany za jej zgodą i pewnym wkładem.
Chciałbym myśleć o sobie, że jestem normalny, lecz w jakimś sensie nie sądzę, aby był ktoś taki jak „normalna” osoba. Choć pewnie wielu nie zgodzi się z tym, można prawdopodobnie powiedzieć, że wszyscy mamy jakieś umysłowe problemy. Można kłócić się z tym, jakich wyrazów używam, można też nazywać to „emocjonalnymi sprawami”, może „psychologiczne problemy” byłoby nieco mocniejsze, lecz większość z nas przeżywa jakieś formy niestabilności, braku równowagi czy wewnętrznego konfliktu. Każdemu z nas zdarza się czasami, że zachowuje się niewłaściwie. Gdy publicznie popełnimy jakąś gafę, mówimy coś w rodzaju: „Powinienem był lepiej wiedzieć”, czy „To nie było mądre”. Nikt nie zachowuje się całkowicie poprawnie przez 100% czasu, a jednak opieramy się wszelkim sugestiom, że nasze zachowanie jest „nienormalne”.
Gdy myślisz o sobie jako o normalnej osobie to wydaje się jakby to była jakaś druga natura, która dystansuje się od tej osoby, którą uważasz za nienormalną. Dlatego też zajmowałem się sprawami umysłowymi tylko wtedy, gdy musiałem. W istocie, gdy myślę o tym, w jaki sposób reagowałem na nie to pojawiają się takie określenia jak: odrzucenie, unikanie i uchylanie się. Nie fascynują mnie choroby, lecz może inni nabiorą nadziei, gdy podzielę się tymi ukrytymi chwilami.
O wiele bardziej jestem otwarty na dwubiegunową chorobę mojej córki. Symptomy pojawiły się w czasie, gdy była nastolatkiem, lecz wtedy ich nie uchwyciłem. Nie wyłapała tego również jej matka, która jest dyplomowaną pielęgniarką i ma stopień z psychologii. Człowiek zmagający się z chorobą dwubiegunową zachowuje się całkowicie inaczej niż schizofrenik. W obu przypadkach są to poważne zagadnienia, lecz dwubiegunowość jest znacznie trudniej rozpoznać. W przypadku mojej córki wydawało mi się, że jej skrajne zachowania można było zaliczyć do bólów dorastania. Gdy już poznaliśmy diagnozę, jej przeszłość nabrała sensu. Ponieważ jest otwarta na swój własny stan, byliśmy razem z matką w stanie podejść do sytuacji bezstronnie.
Choć od śmierci mojej mamy minęło już ponad 30 lat, ciągle dobrze pamiętam milczenie panujące wokół jej schizofrenii. Teraz myślę, że czas na to, aby przerwać to milczenie. Kilka zdarzeń z września doprowadziło mnie do przekonania, że należy o tym napisać. A oto, co się działo.
2 września – Uniwersytet Baylor wydał sprawozdanie z badań przeprowadzonych w 24 kościołach, które objęło 6000 uczestników. Okazało się, że 27% członków ma w swoich rodzinach kogoś cierpiącego z powodu choroby umysłowej. Naukowcy są przekonani, że społeczności wiary nie są właściwie przygotowane do zajmowania się takimi problemami w ich rodzinach.
16 września – Aaron Alexis wszedł szkoły Naval Yard i zabił 12 osób.
17 września – media doniosły, że Alexis słyszał głosy. Kolejne sprawozdania sugerowały, że cierpiał na zaburzenia umysłowe.
17 września – Lifeway Research, chrześcijańska jednostka badawcza, mieszcząca się w Nashville, pokazała wyniki badań, które wskazują na to, że jedna trzecia wszystkich Amerykanów i około połowa ewangelikalnych chrześcijan, fundamentalistów i narodzonych na nowo chrześcijan wierzy, że choroba umysłowa może zostać uzdrowiona wyłącznie przez studiowanie Biblii i modlitwę.
18 września – CNN przeprowadził wywiad z Rickiem Warrenem i jego żoną, Kay, dotyczący samobójstwa ich syna. Warren powiedział, że 6 tygodni przed tym wywiadem zaczął cykl nauczania, który był częścią kampanii mającej pomóc kościołowi radzić sobie z chorobami psychicznymi.
Wierzę w moc modlitwy. Jestem wierny obietnicy, mówiącej, że „CAŁE pismo jest przez Boga natchnione i pożyteczne do nauki, do wykrywania błędów, do poprawy , do wychowywania w sprawiedliwości” (2TYm 3:16). Niemniej, z mojego punktu widzenia angażowanie się wyłącznie w czytanie Biblii i modlitwę jako strategia walki z chorobą umysłową, nie ma większego sensu niż odmowa udania się do lekarza z atakiem serca.
Co więcej, myślę że uczeni z Baylor trafili w sedno. O ile jest kilka godnych uwagi wyjątków, większość ludzi w kościele reagowała na stan mojej matki tak samo jak ja – unikaniem, uchylaniem się. Ja unikałem zajęcia się chorobą psychiczną, ponieważ były inne rzeczy, które chciałem robić w życiu. Kościół unika tego, ponieważ nasza misja jest znacznie obszerniejsza oraz dlatego, że ludzie chorzy psychicznie krępują nas. Musi się to zmienić i dlatego zdecydowałem się zrobić to, co mogę, aby pomóc nam bardziej aktywnie zajmować się tym problemem.
Nie zamierzam się zagrzebywać w politycznej stronie, choć prawdopodobnie nie będę mógł tego uniknąć całkowicie. Niestety, ci, którzy cierpią na chorobę umysłowa często są pionkami w walkach o polityczną władzę. Większość dyskusji na naukowym poziomie zostawię tym, którzy to znacznie lepiej rozumieją ode mnie. Podchodzę do tematu bardziej w sposób anegdotyczny, opowiem historie moich dwóch Rubi i zajmę się tym, jak chrześcijanie powinni reagować na choroby psychiczne.
Być może również inne rodziny zostaną zachęcone do otwartej dyskusji o swoich własnych doświadczeniach. Zachęcam do komentowania i dzielenia się niniejszymi postami jak najszerzej.
Dwie Ruby w moim życiu_2