Barry Bennett
„Czyż nie sprzedają dwóch wróbli za asa? A przecież żaden z nich bez woli Ojca waszego nie spadnie na ziemię” (Mt 10:29 BT, BW, BW-P, BG, BNG, BP, …).
O ile w ciągu ostatnich kilku lat zostałem fanem przekładu New King James Version, to jest jeden wers, który został wmanipulowany w tłumaczenie i może wywoływać zamieszanie. Właśnie w wersie Mt 10:29 tłumacze (NKJV) dodali wyraz, który nie pojawia się w greckich rękopisach. Po „Ojcu” (pater) dodali „wola”, którego nie ma w grece i, świadomie czy nieświadomie, wstawienie go tam jest teologicznym problemem.
Dla tych, którzy zostali wychowani w środowisku suwerenności Boga, wyraz „wola” jest niemal konieczny. Prawdopodobnie dlatego został dodany do tego (KNJV) tłumaczenia i wielu innych współczesnych. Liczni tłumacze mają kalwinistyczne przekonania i wierzą, że wszystko, co się dzieje, dzieje się zgodnie z wolą Boga.
Ten wyraz, „wola”, nie pojawia się ani w przekładzie KJV, ani w New Living Translation, English Standard Version, New American Standard Version czy Young’s Literal Translation. W tych wersjach tłumacze zatrzymali się na „Ojciec”, ponieważ nie ma po nim żadnego wyrazu więcej.
Niemniej, znajduje się on w innych tłumaczeniach, bo tłumacze odczuwali potrzebę „wyjaśnienia” tego, co zostało powiedziane. Zazwyczaj takie wyjaśnienie idzie za teologicznymi uprzedzeniami tłumaczy. Jeśli wróbel nie może paść bez woli Bożej to rozsądne wydaje się, że nic, cokolwiek dzieje się na świecie, nie dzieje się bez woli Bożej, lecz Biblia tego nie uczy. To tłumacze zdecydowali się pomóc tłumaczeniu.
W kontekście tego wersu nie ma w ogóle mowy o Bożej woli. Mowa jest o Bożej wiedzy. Zaczyna się on od wersu 26;
„Więc się ich nie bójcie! Nie ma bowiem nic zakrytego, co by nie miało być wyjawione, ani nic tajemnego, o czym by się nie miano dowiedzieć” (10:26).
Dalej kontekst widoczny jest w wersie 29 i kończy się wersami 30-31.
„U was zaś nawet włosy na głowie wszystkie są policzone. Dlatego nie bójcie się: jesteście ważniejsi niż wiele wróbli” (Mt 10:30-31).
To, co się tu dzieje odnosi się do Bożej wiedzy, że włosy na twojej głowie są policzone.
Ten fragment mówi o tym, aby nie bać się ogłaszać prawdy pomimo prześladowań przychodzących z tego świata. Bóg zna swoich i wyzna ich przed Ojcem (wersy 32, 33).
Nie ma w tym fragmencie najmniejszej wskazówki suwerennej kontroli czy predestynacji, lecz tłumacze mimo wszystko zdecydowali się to z niego wycisnąć.
Inne wersje postępują z tym wersem inaczej. NIV używa bardziej mglistego zwrotu: „poza troską waszego Ojca”, NTL: „bez wiedzy waszego Ojca”. O ile te wyrazy również nie występują w grece, takie tłumaczenie jest przynajmniej wierne kontekstowi. W wielu innych wersjach po wyrazie „Ojciec” następuje „wola”, czego w grece nie ma.
O ile dalej korzystam z NKJV oraz KJV, czułem potrzebę wskazania na ten szczególny wers jako jaskrawy błąd tłumaczenia każdemu, kto może być z tego powodu zdezorientowany.