Dlaczego obrzezywano tylko mężczyzn ósmego dnia
dr. Eli Lizorkin-Eyzenberg
Oryg.: TUTAJ
W Biblii hebrajskiej święte przymierze między ludem Izraela a PANEM Bogiem (יהוה, Jahwe) zostaje przypieczętowane poprzez głęboki rytuał: usunięcie napletka z męskiego narządu rozrodczego. W judaizmie obrzęd ten znany jest jako בְּרִית מִילָה (Brit Milah, czyli „przymierze obrzezania”). W starożytności ludzie formalizowali więzi i traktaty poprzez rytuały, które często obejmowały obrzezanie zwierząt lub części ciała. Współczesny termin „obrzezanie” często nie oddaje głębokiego biblijnego znaczenia tego aktu.
Wielu zakłada, że ten akt wyróżniał Izrael spośród innych narodów, ale istnieją pewne kwestie, które to komplikują: Znak, ukryty pod ubraniem, był przeznaczony wyłącznie dla mężczyzn i nie był nawet wyjątkowy – na przykład egipskie elity miały własną wersję obrzezania na długo przed Izraelem. Co zatem czyniło praktykę Izraela wyjątkową? Dlaczego Bóg wybrał właśnie ten znak? Dlaczego tylko dla mężczyzn? I, co najbardziej intrygujące, dlaczego ósmy dzień?
Przymierze na pokolenia
Izraelskie obrzezanie różniło się od egipskiego pod kilkoma istotnymi względami. Dla Izraela było ono znakiem przymierza między Abrahamem, jego Bogiem i jego dziećmi. Kiedy Bóg rozmawiał z Abrahamem o naturze i rodzaju obietnic, sprecyzował, że:
„Ustanowię przymierze moje między Mną a tobą oraz twoim potomstwem po tobie na wszystkie pokolenia jako przymierze wieczne, abym był Bogiem twoim i twojego potomstwa po tobie” (Rdz 17:7)
Wiara Abrahama była pierwsza – zaufał Bogu i został uznany za sprawiedliwego (Rdz 15,6). Dopiero wtedy Bóg dał mu znak obrzezania (Rdz 17,10-14). Ale dla jego potomków kolejność się odwróciła. Otrzymali znamię przymierza jako niemowlęta, na długo zanim mogli wybrać wiarę lub posłuszeństwo. Rodzice mieli za zadanie wychować ich w bojaźni Pańskiej, ale znak był pierwszy, wiążąc ich z Bożą obietnicą od samego początku. Bez dzieci nie ma przymierza. Przyszłość Izraela, wybranego ludu Boga, zależała od następnego pokolenia. Obrzezanie nie było jedynie rytuałem; było dziedzictwem, przypieczętowaną krwią przysięgą, że Bóg będzie ich Bogiem na zawsze.
Dlaczego tylko mężczyźni?
Starożytni ludzie nie do końca rozumieli poczęcie, ale wiedzieli, że kobiety rodzą dzieci. Mimo to ich wierzenia często koncentrowały się na męskiej roli w prokreacji, a „nasienie” symbolizowało rodowód i dziedzictwo. Męski narząd, jako źródło tego nasienia, stał się centralnym punktem rytuału, który wołał o przymierze – Bożą obietnicę rozmnożenia potomków Abrahama niczym gwiazd na niebie. Inne części ciała, takie jak serce czy uszy, pojawiają się w Piśmie Świętym jako metafory duchowego oczyszczenia (Pwt 10,16; 30,6; Jr 4,4; Rz 2,24-29):
„Obrzeżcie się dla Pana i usuńcie napletki serc waszych, mężowie Judy i mieszkańcy Jerozolimy, bo inaczej mój gniew wybuchnie jak ogień i będzie płonął, a nie będzie nikogo, kto by go ugasił z powodu zła waszych uczynków” (Jer 4:4).
W starożytnym Izraelu mężczyźni byli głowami rodziny, ustanowionymi przez Boga, by przewodzić, zapewniać byt i chronić. Kobiety pełniły kluczowe role – rodziły i wychowywały dzieci, dbały o rodzinę – ale mężczyźni dźwigali płaszcz przywództwa. Chociaż niektórzy współcześni badacze uważają, że wykluczało to kobiety, rytuał ten prawdopodobnie odzwierciedlał patriarchalną strukturę starożytnego Izraela, gdzie mężczyźni ponosili prawną odpowiedzialność za posłuszeństwo wobec przymierza. Obrzezanie, jako znak przymierza, oznaczało osobę, której powierzono kierowanie rodziną zgodnie z Bożymi zasadami.
Ósmy dzień w Piśmie Świętym
Rozkaz Boga był precyzyjny: obrzezanie miało się odbyć ósmego dnia.
„Każdy mężczyzna spośród was, który ma osiem dni, ma być obrzezany przez wszystkie wasze pokolenia, także niewolnik urodzony w domu lub nabyty za pieniądze od cudzoziemca, który nie jest z waszych potomków” (Rdz 17:12).
Po pierwsze, nie dotyczyło to tylko linii krwi Abrahama. Każdy, kto dołączył do rodziny – niewolnik czy cudzoziemiec – otrzymał znamię i został wszczepiony w przymierze z Bogiem.
Po drugie, badając inne święte wydarzenia w Starym Testamencie, dostrzegamy, że ósmy dzień (יוֹם הַשְּׁמִינִי, jom ha-szmini) oznacza nowy początek, transformację i konsekrację. Na przykład, inne rytuały ósmego dnia obejmują konsekrację kapłańską (Kpł 8,33–9,1), gdzie Aaron rozpoczyna służbę, oraz oczyszczenie osób uzdrowionych z chorób skóry (Kpł 14,10), przywracające integrację ze wspólnotą. Szmini Aceret (שְׁמִינִי עֲצֶרֶת, szmini Aceret), „ósmy dzień zgromadzenia” po siedmiu dniach Sukkot (Kpł 23,36; Lb 29,35), jest odrębnym świętem, obejmującym święte zgromadzenie i ofiary. Ósmy dzień jest Bożym podpisem w chwilach odnowy, rytmem wplecionym w strukturę Jego historii z ludzkością.
Choć niektórzy sugerują, że ósmy dzień został wybrany przez Boga z praktycznych powodów, takich jak zdrowie niemowląt, ponieważ poziom witaminy K, kluczowej dla krzepnięcia krwi, stabilizuje się około ósmego dnia, ta perspektywa jedynie pogłębia cudowność Bożego zamysłu. Połączenie gotowości fizycznej z duchowym znaczeniem odzwierciedla Jego celowe połączenie tego, co naturalne, z tym, co nadprzyrodzone, gdzie nawet rytmy ciała odzwierciedlają boski wzorzec odnowy.
Jezus i obrzezanie
Jezus, urodzony w rodzinie żydowskiej, został obrzezany ósmego dnia (Łk 2,21), wypełniając przymierze z Abrahamem (Rdz 17,12). Ten akt dokonany przez jego rodziców umocnił go w przymierzu Izraela z Bogiem, potwierdzając jego tożsamość jako członka ludu wybranego przez Boga i jego rolę w obietnicy danej Abrahamowi (Rdz 17,7).
Jak już wspomniano, ósmy dzień ma głębokie znaczenie w Piśmie Świętym, symbolizując nowy początek, przemianę i poświęcenie. Ten wzorzec znajduje swój ostateczny wyraz w zmartwychwstaniu Jezusa „ósmego dnia” (pierwszego dnia po szabacie), oznaczając ostateczny nowy początek, przemianę i poświęcenie (Augustyn, Kazanie 260C).
Jako Głowa Nowego Przymierza, Jezus, „ostatni Adam” (1 Kor 15,45), składa Bożą obietnicę zbawienia, zaopatrzenia i ochrony całej ludzkości – Żydowi czy Grekowi, mężczyźnie czy kobiecie, niewolnikowi czy wolnemu (Ga 3,28-29). Jego zmartwychwstanie ósmego dnia przypieczętowuje skuteczność Jego ofiary na krzyżu, a całe Jego ciało, naznaczone niezliczonymi śladami ludzkiej przemocy, staje się znakiem Bożej aprobaty i zapewnienia, że wszystko uczynił nowym.
Znaczenie ósmego dnia na tym się nie kończy. Zmartwychwstanie Jezusa, „ósmego dnia” (pierwszego dnia po szabacie), jest ostatecznym nowym początkiem. To święty dzień, w którym całe stworzenie się odrodziło (2 Kor 5,17), przymierze wypełniło się w sposób, o jakim Abraham mógł tylko pomarzyć. Jako „ostatni Adam” (1 Kor 15,45), Jezus stał się głową Nowego Przymierza, otwierając drzwi zbawienia dla wszystkich – Żyda i Greka, mężczyzny i kobiety, niewolnika i wolnego (Ga 3,28-29). Jego mocno pokiereszowane ciało, które zmartwychwstało ósmego dnia, wciąż nosiło ślady ludzkiego okrucieństwa, które zostało przemienione w przymierze na rzymskim krzyżu.
Wniosek
Obrzezanie ósmego dnia, wplecione w tkankę przymierza Boga z ludzkością, jawi się jako potężny symbol boskiej obietnicy, przemiany i odnowy. Od posłusznej wiary Abrahama do zmartwychwstania Jezusa, ósmy dzień snuje narrację nadziei przez Pismo Święte, oznaczając święte chwile poświęcenia i nowego początku. Ten rytm odzwierciedla Boży zamysł, w którym rzeczywistość fizyczna i duchowa splatają się, zapraszając nas do Jego wiecznej historii. Jezus, obrzezany ósmego dnia i zmartwychwstały „ósmego dnia” – po szabacie – wypełnia przymierze, zapewniając zbawienie wszystkim – bez względu na płeć, status czy dziedzictwo. Przymierze, wyryte w ciele, mieszka w sercu, wzywając nas do przewodzenia z miłością, ochrony z odwagą i życia hojnie. Akceptując nasze miejsce w tej boskiej narracji, powstańmy, przemienieni, by kroczyć w wierze, ucieleśniać nadzieję i odzwierciedlać niezniszczalną obietnicę Boga, który wszystko czyni nowym.
Nie przegap tego: Wesprzyj finansowo i pomóż nam rozwijać tę posługę! Kliknij TUTAJ lub poniżej.
