Rozwód według Jezusa

Przemyśl na nowo jedną z najbardziej niezrozumianych nauk Jezusa
Oryginał poniżej. Jeśli ktoś chce dyskusji, proszę najpierw zajrzeć do tej, która rozwinęła się pod artykułem. Jest dobre tłumaczenie Google (co najmniej na stacjonarnych komputerach).

Divorce According to Jesus

dr Eli Lizorkin-Eyzenberg.
 Dziękuję moim przyjaciołom za wsparcie i zachętę!

W Ewangelii Marka faryzeusze podchodzą do Jezusa i pytają: „Czy wolno mężowi oddalić swoją żonę?” (Mk 10,2). Podsumowując swoją odpowiedź, Jezus stwierdza:
„Ktokolwiek oddala żonę swoją, a bierze inną, popełnia cudzołóstwo względem niej. A jeśli sama oddala swego męża, a bierze innego mężczyznę, popełnia cudzołóstwo” (Mk 10:11–12).
Wydaje się, że jest to absolutne stwierdzenie negujące jakąkolwiek legalność rozwodu i ponownego małżeństwa jakiegokolwiek rodzaju. Ewangelia Mateusza wyjaśnia zadane pytanie, które różni się od wersji Marka. Ewangelia Mateusza dostarcza pełniejszą wersję pytania, umieszczając tym samym odpowiedź Jezusa we właściwym kontekście. Według Mateusza faryzeusze wystawiali Jezusa na próbę, pytając: „Czy wolno mężowi oddalić swoją żonę z jakiegokolwiek powodu? ” (Mt 19,3–9). Innymi słowy, relacja Marka wydaje się przedstawiać pytanie jako ogólne pytanie o rozwód, podczas gdy wersja Mateusza podkreśla, że ​​faryzeusze pytali konkretnie o legalność rozwodu z żony „z jakiegokolwiek powodu” — praktyki, która stawała się coraz bardziej popularna wśród niektórych faryzeuszy. To rozróżnienie jest kluczowe dla zrozumienia odpowiedzi Jezusa i kontekstu debaty.
Z uwagi na grzeszność ludzkości, Prawo Mojżeszowe słusznie dopuszczało rozwód w skrajnych okolicznościach, gdy wspólne życie pary stawało się nie do zniesienia. Rozwód nie był ani aprobowany, ani nakazywany, lecz dozwolony.

Tło zadanego pytania
Zbiór Świętych Pism Hebrajskich, który dziś nazywamy Starym Testamentem, był Biblią, którą czytał Jezus. Zbiór późniejszych pism, który dziś nazywamy Nowym Testamentem, nigdy nie miał być alternatywą dla Starego Testamentu. To bardzo ważne. Cała Biblia jest Słowem Boga Żywego. Dlatego, aby zrozumieć Jezusa, musimy zacząć od Jego Biblii. Kluczowy tekst biblijny dotyczący rozwodu znajduje się w Księdze Powtórzonego Prawa 24. (Zainteresowanych bardziej szczegółową analizą zachęcamy do zapoznania się z pracami Davida Instone-Brewera „ Rozwód i ponowne małżeństwo w Biblii: Kontekst społeczny i literacki” oraz „ Rozwód i ponowne małżeństwo w Kościele: Biblijne rozwiązania dla realiów duszpasterskich”  Oryg.: “Divorce and Remarriage in the Bible: The Social and Literary Context” and “Divorce and Remarriage in the Church: Biblical Solutions for Pastoral Realities.”)  .
Zrozumienie tego tekstu i rabinicznych debat na temat jego interpretacji – debat, które toczyły się w czasach Jezusa – jest niezwykle ważne, jeśli chcemy zrozumieć słowa Jezusa odpowiadające na to pytanie.

Tam czytamy:
„Gdy mężczyzna weźmie żonę i poślubi ją, a zdarzy się, że ona nie znajdzie łaski w jego oczach, gdyż znalazł w niej coś odrażającego ( עֶרְוַת דָּבָר , ervat davar) , wypisze jej list rozwodowy, wręczy  jej go i wypędzi ją ze swojego domu, a ona opuści jego dom i pójdzie, i zostanie żoną innego mężczyzny” (Pwt 24:1-4)
Materiały rabiniczne ujawniają dwa główne faryzejskie podejścia do rozwodu, przypisywane Szammajowi i Hillelowi. Obaj żyli jakiś czas przed Jezusem. Szammaj upierał się, że ervat davar (עֶרְוַת דָּבָר) odnosi się wyłącznie do niemoralności seksualnej. Hillel nauczał, że ervat davar (עֶרְוַת דָּבָר) w Księdze Powtórzonego Prawa 24:1 może oznaczać cokolwiek, co nie podoba się mężowi. Hebrajskie wyrażenie ervat davar (עֶרְוַת דָּבָר) jest bardzo trudne do zrozumienia. Dosłownie może oznaczać coś w rodzaju „nagości”. Niektóre tłumaczenia podkreślają aspekt seksualny, tłumacząc to jako „niemoralność seksualna” lub „nieczystość seksualna”. Na przykład Ewangelia Mateusza odnosi się do ervat davar (עֶרְוַת דָּבָר) jako greckiego „πορνείᾳ, porneia”. Inni interpretują to szerzej, tłumacząc jako „coś nieprzyzwoitego” lub „coś niestosownego”, sugerując, że może ono odnosić się do dowolnego zachowania lub okoliczności, które mąż uważa za nieakceptowalne, niekoniecznie seksualne. Na przykład w przedchrześcijańskim żydowskim tłumaczeniu Septuaginty (LXX) użyto ἄσχημον πρᾶγμα (aschēmon pragma, „nieprzyzwoita/nieprzyzwoita sprawa”). To tłumaczenie staje się podstawą rozwodu „z jakiegokolwiek powodu”, któremu Jezus będzie stanowczo się sprzeciwiał.

Odpowiedź Jezusa na zadane pytanie
Aby zrozumieć ostre słowa Jezusa, musimy spojrzeć na pytanie faryzeuszy w jego pierwotnym kontekście. W istocie, niektórzy faryzeusze zapytali Go: „Którą szkołę faryzejskiego myślenia o rozwodzie popierasz – standard „surowej niemoralności” Szammaja czy rozwód „z dowolnego powodu” Hillela?”
Odpowiedź Jezusa stwierdza najpierw, że faryzeusze, którzy tak luźno zinterpretowali ervat davar (עֶרְוַת דָּבָר) w Księdze Powtórzonego Prawa 24:1, porzucili świętą naukę Tory na temat stworzenia Adama i Ewy:
„Dlatego opuści człowiek ojca i matkę, a złączy się ze swoją żoną, i będą dwoje jednym ciałem? A tak już nie są dwojgiem, lecz jednym ciałem. Co więc Bóg złączył, tego człowiek nie będzie rozdzielał” (Mt 19,5-6).
Faryzeusze, którzy zadawali Jezusowi pytanie, odpowiedzieli:
„Dlaczego więc Mojżesz polecił dać  jej  list rozwodowy i oddalić ją?” (Mt 19,7)
Jezus kontynuował swoją argumentację i obronę faryzejskiej szkoły Szammaja w konfrontacji ze szkołą Hillela:
„Z powodu zatwardziałości waszych serc Mojżesz pozwolił wam oddalać wasze żony, ale od początku tak nie było. A powiadam wam: Kto oddala swoją żonę – z wyjątkiem przypadku nierządu – i poślubia inną, popełnia cudzołóstwo” (Mt 19,8-9).
Jezus najpierw przywołuje grzeszny stan ludzkości jako jedyny powód, dla którego prawo Mojżeszowe w ogóle zezwala na rozwód, ale popiera konserwatywny pogląd Szammaja: ervat davar (עֶרְוַת דָּבָר) może oznaczać jedynie „niemoralność seksualną” – nie może odnosić się do czegokolwiek, czego mąż nie lubi u swojej żony. Kluczowym wnioskiem jest to, że Jezus nie potępiał wszystkich rozwodów i ponownych małżeństw, ale w szczególności rozwodów i ponownych małżeństw propagowanych przez niektórych faryzeuszy w jego czasach. Jezus jasno i prosto stwierdził: każdy, kto nie uzyskał rozwodu na podstawie biblijnej, pozostaje w związku małżeńskim. Zatem, jeśli taka osoba „powtórnie się ożeni”, jest ewidentnie winna cudzołóstwa.

Inne biblijne podstawy rozwodu
W Księdze Wyjścia czytamy o prawie, które Bóg nakazuje mężowi poślubiającemu niewolnicę. Prawo to pomaga nam zrozumieć Boże stanowisko w tej sprawie i dotyczy zaniedbania i nadużyć w małżeństwie. Czytamy:
„Jeśli weźmie sobie inną kobietę, nie może jej ujmować w pożywieniu, w odzieży ani w prawach małżeńskich. Jeśli jednak nie spełni wobec niej tych trzech  warunków , odejdzie wolna za darmo…” (Wj 21,10-11).
Trzy postanowienia dotyczące pożywienia, odzieży i praw małżeńskich zawarte w Księdze Wyjścia 21:10-11 stanowią fundamentalne zobowiązania męża wobec żony. Odzwierciedlają one troskę Boga o sprawiedliwość i godność w małżeństwie. Ujawniają one szerszą zasadę: małżeństwo jest przymierzem wzajemnej troski i szacunku, w którym każdy z małżonków ma prawo do zaspokojenia podstawowych potrzeb i intymności.
Zasada ta podkreśla, że ​​małżeństwo to nie tylko umowa prawna, ale relacja oparta na miłości, trosce o dobro rodziny i wzajemnym szacunku. Obowiązki te dotyczą zarówno mężów, jak i żon.
Prawo pozwala żonie odejść bez kary, jeśli jej mąż nie wypełnia swoich obowiązków, i to samo dotyczy męża. Potwierdza to jej prawo do wolności i ochrony. Zatem Księga Wyjścia 21 pokazuje, że zaniedbanie, a konkretnie niewypełnienie tych podstawowych obowiązków małżeńskich, stanowi uzasadniony powód do rozwodu, nawet poza wyraźnymi podstawami wymienionymi w Księdze Powtórzonego Prawa 24.
Co więcej, przemoc fizyczna jest powszechnie postrzegana jako naruszenie zobowiązań małżeńskich i uzasadnienie rozwodu, chroniące osoby bezbronne. To rozumienie nie odnosi się do odosobnionych incydentów, lecz do ciągłego, systematycznego znęcania się lub zaniedbywania, zwłaszcza gdy wszelkie wysiłki na rzecz przywrócenia przymierza małżeńskiego były ignorowane przez dłuższy czas. Zasady zawarte w Księdze Wyjścia stanowią podstawę obowiązków małżeńskich. Pokazują one, że prawo Boże uznaje kilka uzasadnionych powodów rozwodu. Zasada ta znajduje się również w 1 Liście do Koryntian, który stawia sprawiedliwość i dobro uciśnionych na pierwszym miejscu.
Apostoł Paweł, doskonale znający prawo Mojżeszowe jako wyszkolony faryzeusz pod rządami Gamaliela (Dz 22,3) i świadomy rabinicznych debat sprzed przyjścia Jezusa, zwrócił się do pierwszych chrześcijan pochodzenia pogańskiego w Koryncie. Wierni ci rozważali opuszczenie swoich pogańskich małżonków. Paweł nakazuje wierzącym, aby pozostali w małżeństwie, jeśli pogańscy małżonkowie zgodzą się na pokojowe współżycie. Czczenie innego Boga nie stanowi biblijnej podstawy do rozwodu. Jednakże, jeśli niewierzący (poganin) odejdzie, wierzący „nie jest związany” (οὐ δεδούλωται, ou dedoulōtai), dosłownie nie jest zniewolony. W takim przypadku wierzący ma prawo do ponownego zawarcia małżeństwa (1 Kor 7,10–15). Ten „przywilej Pawłowy” nawiązuje do uwolnienia od zaniedbania z Księgi Wyjścia 21, traktując dobrowolne porzucenie jako zerwanie przymierza. Stwierdzenie Pawła, że ​​ważne małżeństwo trwa aż do śmierci, ma również zastosowanie: „Żona związana jest tak długo, jak długo żyje jej mąż…” (Rz 7,2; 1 Kor 7,39). Apostoł zakłada, że ​​w omawianych przez siebie sytuacjach nie istnieją biblijne podstawy do rozwodu.
Innymi słowy, apostoł Paweł i Jezus Chrystus są w pełni zgodni w tej ważnej kwestii. Rozwód jest dozwolony tylko w przypadku poważnych naruszeń, takich jak niemoralność seksualna lub porzucenie (przemoc lub zaniedbanie), a nie z powodu preferencji.
Często powtarzane twierdzenie, że „Bóg nienawidzi rozwodów”, opiera się na nieadekwatnym tłumaczeniu Księgi Malachiasza 2:16. W tekście hebrajskim czytamy:
כִּי-שָׂנֵא שַׁלַּח, אָמַר יְהוָה אֱלֹהֵי יִשְׂרָאֵל, וְכִסָּה חָמָס עַל-לְבוּשׁוֹ, אָמַר יְהוָה צְבָאוֹת:
Dosłownie w języku hebrajskim oznacza to mniej więcej tak:
Bo On nienawidzi, On posyła, mówi Pan, Bóg Izraela. I On okrywa przemocą  swoje szaty, mówi Pan Zastępów.
Niektóre tłumaczenia, jak w tym przypadku NASB, nie trzymają się oryginału hebrajskiego; przechodzą z trzeciej osoby na pierwszą, prawdopodobnie w celu poprawienia czytelności.
„Bo nienawidzę rozwodu” – mówi  Pan , Bóg Izraela – „i tego, kto przykrywa swoją szatę przemocą” – mówi Pan Zastępów . (BW)
Jednakże niektóre tłumaczenia, takie jak NIV, w tym przypadku ściśle trzymają się oryginału hebrajskiego:
„Mąż, który nienawidzi i oddala swoją żonę – mówi  Pan , Bóg Izraela – dopuszcza się gwałtu wobec tej, którą powinien chronić – mówi  Pan Zastępów. (NW)
Kontekst podkreśla znaczenie tłumaczenia w stylu NIV. Malachiasz potępia zdradliwe rozwody dokonywane przez izraelskich mężczyzn, którzy porzucali żony przymierza dla kobiet obcych (Ml 2,14–15), łamiąc przymierze małżeńskie, którego świadkiem jest sam Bóg. Grzechem nie jest rozwód sam w sobie, ale nieuzasadniony rozwód – gwałtowne porzucenie, które w tym przypadku szkodzi niegodnej, bezbronnej kobiecie.

Ale to nie wszystko
Biblijny hebrajski czasownik soneh (שֹׂנֵא), zazwyczaj tłumaczony jako „nienawidzić”, oznacza raczej mniejszą miłość niż absolutną nienawiść. Biblijne precedensy wyjaśniają to: Bóg „umiłował” Jakuba, a Ezawa „znienawidził” (Ml 1,2–3; Rz 9,13), co oznacza, że ​​wybrał jednego nad drugim, a nie że pogardzał Ezawem (traktowanie Ezawa przez Boga pokazuje, że On również kochał Ezawa). Podobnie wezwanie Jezusa do „nienawidzenia” rodziców (Łk 14,26) wymaga stawiania Go ponad rodziną, a nie prawdziwej emocjonalnej nienawiści do rodziców. W Księdze Malachiasza soneh (שֹׂנֵא) odnosi się do męża, który woli młodszą cudzoziemkę od swojej prawdopodobnie starszej izraelskiej żony, bezdusznie się z nią rozwodząc. W tekście hebrajskim to mąż, a nie Bóg, żywi nienawiść.
Krótko mówiąc, „Bóg nienawidzi rozwodów” to zbytnie uproszczenie tekstu pełnego niuansów. Nienawidzi przemocy, która łamie przymierza, a nie legalnego rozwiązania małżeństwa. Ustanowił przepisy, aby chronić uciśnionych.

Wniosek
W świętej tkaninie małżeństwa, utkanej ręką samego Boga od zarania stworzenia w Księdze Rodzaju, obserwujemy zarówno niezniszczalne przymierze, jak i pełną współczucia łaskę pośród ludzkiej słabości. Słowa Jezusa z Ewangelii Marka 10,11–12 wydają się na pierwszy rzut oka absolutne, jednak Ewangelia Mateusza 19 odsłania prawdziwy cel: faryzeuszowski rozwód „z jakiegokolwiek powodu”, promowany przez szkołę Hillela. Potwierdzając bardziej rygorystyczne stanowisko Szammaja, Jezus odrzuca rozwody Hillela, które zyskały na popularności. Księga Wyjścia 21,10–11, choć Jezus jej nie porusza, ponieważ pytanie dotyczyło jedynie Księgi Powtórzonego Prawa 24,1, odzwierciedla sedno Tory, zapewniając wolność od systematycznego zaniedbywania, nadużywania lub odmawiania pożywienia, odzieży i praw małżeńskich – naruszeń przymierza, które niszczą bezbronnych. Paweł harmonizuje to w 1 Liście do Koryntian 7,15, uwalniając wierzącego z niewoli, gdy niewierzący porzuca małżeństwo.
Jednak nawet gdy rozwód wykracza poza te granice – gdy zatwardziałość serca prowadzi do nieuzasadnionej separacji, gdy ervat davar jest niewłaściwie stosowane lub ignorowane – łaska Boża pozostaje zadziwiająco szeroka. Krzyż Chrystusa nie klasyfikuje grzechów według ich ciężkości; obejmuje je wszystkie. Ta sama krew, która odpuszcza bałwochwalstwo, morderstwo lub chciwość, odpuszcza grzech niebiblijnego rozwodu. Zaparcie się Piotra, cudzołóstwo i morderstwo Dawida, straszliwe prześladowanie pierwszych naśladowców Jezusa przez Pawła – nic nie było poza odkupieniem. To również nie jest. Pokuta zwraca serce z powrotem do Boga, a Jego przebaczenie jest całkowite, przywracając grzesznikowi wspólnotę z Nim i Jego ludem.
Umiłowani, jeśli zdrada, okrucieństwo, porzucenie lub nieodpokutowane zaniedbanie zniszczyły wasze małżeństwo w oparciu o biblijne podstawy, usłyszcie tę dobrą nowinę jasno: Bóg rozumie wasz ból. Kropka. On stawia waszą godność i bezpieczeństwo ponad toksyczną więź, która nieodwracalnie się rozpadła. Ponowne małżeństwo, w oparciu o te biblijne podstawy i po wyczerpujących staraniach o odbudowę, nie jest cudzołóstwem, lecz bramą do uzdrowienia, pełni i miłości Nowego Przymierza pod Bożym błogosławieństwem.
A jeśli sam rozwód był grzechem – popełnionym bez uzasadnienia w Piśmie Świętym – podnieś oczy ku temu samemu Zbawicielowi. Jego łaska nie wyczerpuje się na naszych niepowodzeniach; w nich się potęguje. Wyznaj, doznaj miłosierdzia i idź naprzód w wolności przebaczenia. Powstań z nadzieją – twój Stwórca odkupuje złamane historie, zapraszając cię do radości i przyszłości pełnej Jego wiernego wsparcia. Szukaj mądrej rady, dąż do pojednania, gdzie to możliwe, ale wiedz, że wolność w Chrystusie obejmuje wyzwolenie dzieci Bożych z ucisku i bezgraniczne przebaczenie, które wszystko odnawia.
Nie przegap tej okazji: Proszę, rozważ okazjonalną lub stałą wpłatę dowolnej wysokości, aby pomóc mi utrzymać i rozwijać tę hebrajską służbę nauczania! Kliknij TUTAJ lub poniżej.