
Kevin Bauder
10 paź 2025
Niektórzy teologowie obawiają się stosowania języka analogii. Uważają, że wszystkie nasze wypowiedzi o Bogu należy rozumieć dosłownie. Mówiąc dosłownie, mają na myśli, że słowa, których używamy o Bogu, muszą oznaczać dokładnie to samo, co słowa o nas samych. Obawiają się, że dopuszczając jakikolwiek element analogii, zaczniemy zsuwać się w dół, w kierunku języka pozbawionego znaczenia.
Biblia przyjmuje dokładnie odwrotną perspektywę. Pismo Święte traktuje analogię jako jeden z dwóch najważniejszych sposobów poznawania Boga. Drugim sposobem jest historia – ale to temat na inną dyskusję. Teraz musimy rozważyć, w jaki sposób Słowo Boże używa analogii, aby pomóc nam zrozumieć osobę i charakter Boga oraz naturę rzeczy świętych. Biblia regularnie posługuje się metaforami i porównaniami w ich różnych odmianach, aby dać nam wgląd w osobę i dzieła Boga.
Metafory i porównania to analogie. Porównania to analogie pośrednie: to jest jak tamto . Metafory to analogie bezpośrednie: to jest tamto, ma tamto lub robi tamto. Wiele innych tropów, takich jak meryzm, metonimia i synekdocha, to po prostu wyspecjalizowane formy metafor.
Rozważmy jedną z najsłynniejszych analogii w Piśmie Świętym: „Pan jest moim pasterzem”. To stwierdzenie o Bogu z pewnością nie jest dosłowne. To obraz, obraz słowny. Ale nie traci przez to na znaczeniu. Mówi nam coś znaczącego o Bogu – przynajmniej jeśli rozumiemy, kim jest pasterz i co pasterz robi. Mówi nam również coś znaczącego o nas samych. Jeśli Pan jest naszym pasterzem, to jesteśmy jak owce. Kiedy rozumiemy tę metaforę, poznajemy Boga. Poznajemy również siebie.
Ta obserwacja otwiera ważną perspektywę. Jak już widzieliśmy, język, którym posługujemy się w odniesieniu do Boga, jest analogiczny. Poznajemy Boga poprzez analogie. Ale co, jeśli poznajemy również siebie i nasz świat poprzez analogie? Analogie, które pomagają nam pojąć rzeczy święte, pomagają nam również zrozumieć, gdzie znajdujemy się w stosunku do tych rzeczy.
Pismo Święte pomaga nam poznać Boga poprzez wiele analogii. Karty Pisma Świętego przedstawiają Pana nie tylko jako pasterza, ale także skałę, wieżę, fortecę, dowódcę, wojownika, porzuconego męża, wielkiego króla, ojca, miejsce zamieszkania lub dom, prawodawcę, sędziego, dziedzictwo, nauczyciela, plantatora winnicy, rolnika, trawiący ogień, schronienie, jeźdźca na burzy, słońce i tarczę, sztandar, myśliwego, który łapie w sidła swoją zdobycz, śpiewaka, koronę chwały i piękna, śpiącego, który ma się obudzić, i garncarza, który formuje naczynie. Listę można by ciągnąć dalej. Każda z tych analogii mówi coś nie tylko o tym, kim jest Bóg, ale także o tym, kim jesteśmy my w relacji do Niego.
Continue reading