#
Mit
4: Ponieważ Nowy Testament cytuje niektóre z Dziesięciu Przykazań, to
dowodzi, że cały dokument Starego Przymierza obowiązuje.
W
kilku przypadkach Nowy Testament cytuje jakieś przykazania z tak
zwanych drugich tablic. Jest to czasami używane jako dowód na to, że
cały Dekalog nadal obowiązuje chrześcijan. Ale taka logika jest
błędna. W 1 Kor. 9:9 Paweł cytuje Prawo Mojżeszowe mówiące, aby nie
zawiązywać młócącemu wołowi pyska, ale czy jakikolwiek chrześcijanin
użyłby tego jako jako dowodu potwierdzającego, że całe Prawo
Mojżeszowe nadal nas obowiązuje? Australijska konstytucja cytuje
słowa jednej z poprawek do konstytucji Stanów Zjednoczonych. Tym
samym wcieliła cechy amerykańskiego prawa konstytucyjnego do swojej
własnej konstytucji. Ale to nie dowodzi, że Australijczycy żyją pod
jurysdykcją amerykańskiej konstytucji.
Nowe
przymierze zachowało to, co miało uniwersalne zastosowanie w Starym
Przymierzu. Te zaopatrzenia, jakiekolwiek są, nie wiążą chrześcijan,
ponieważ znajdują się w Dziesięciu Przykazaniach, lecz dlatego, że są
oczywistymi "naturalnymi prawami", które nie są osłabiane
lecz wzmocnione przez Chrystusa i jego apostołów.
Ci,
którzy popierają nienaruszalność żądań Dziesięciu Przykazań jako
regułę życia, a nie zachowują żydowskiego sabatu, są niekonsekwentni.
Jakkolwiek usilnie mogą szukać tekstów, które wskazują, że Nowy
Testament skorygował czwarte przykazanie, oni tylko podejmują daremny
trud, aby popierać tradycję, która zaczęła się wieki po apostołach15.
Istnieje nawet bardziej silny argument przeciw ich niekonsekwencji.
Dziesięć Przykazań stanowią słowa przymierza, które Bóg dał w Synaju.
Każde słowo i litera przymierza muszą być brane dokładnie tak, jak są
wyrażone. Nie jest możliwe zmienić pojedynczą klauzulę przymierza bez
unieważnienia całego dokumentu. Albo Dziesięć Przykazań przymierza
obowiązuje całkowicie tak, jak Bóg je dał, albo przymierze nie
obowiązuje w ogóle. Zatem, sabatarianie dnia siódmego są bardziej
konsekwentni niż ich purytańsko-reformowani przyjaciele, od których
ci piersi wzięli pojęcie Dziesięciu Przykazań jako wielką regułę
życia dla chrześcijan.
Mih
5: Dziesięć Przykazań jest całkowicie poświęcany moralnemu prawu jako
coś odmiennych od ceremonialnego prawa
Pomysł
zrobienia ostrej różnicy między moralnymi i ceremonialnymi prawami w
zbiorze aktów prawnych Mojżeszowej legislacji powstał w czasach po
biblijnych. "Dokładne dzielenie między tym, co moralne, a co
"ceremonialne" w naszym nowoczesnym umyśle było całkowicie
nieznane Żydom16),
kiedy Nowy Testament mówi o "Zakonie," to ogólnie znaczy
cały mojżeszowy zbiór aktów prawnych. Nowotestamentowi uczeni wydają
się godzić się z tym, że Paweł nie robi różnicy między jedną częścią
Zakonu, a inną.
Nie
przeczy to temu, że jakiś kontrast między moralno – etycznymi
podstawami i rytualno – ceremonialnymi nakazami jest ważny. Ale nie
powinniśmy wczytywać tych różnic przy pomocy nowoczesnego języka
teologicznego w tył, do tekstów, gdzie pisarze nie byli obciążeni
takimi różnicami.
Jeśli
chodzi o całą mojżeszową legislacją, jest tak głębokie pomieszanie
etycznych elementów z tak zwanymi ceremonialnymi, że jest niemożliwe
jasno odróżnić te dwa. Jedno jest oczywiste: linia dzieląca je nie
biegnie między Dziesięciu Przykazaniami, a resztą Mojżeszowej
legislacji. Nawet przypadkowe czytanie praw w Księdze Kapłańskiej 19
szybko pokaże, że moralne i etyczne prawa są zmieszane z prawami
żydowskiego kultu. Tak samo, Dziesięć Przykazań pokazuje mieszanie
etycznych i kultowych elementów. Luter, dla przykładu, argumentował,
że przykazania dotyczące zarówno obrazów jak i sabatu były prawami
ceremonialnymi. Paweł, który uczył, że te bałwany były niczym, byłby
złamał drugie przykazanie według tego, jak jest przyjęte przez
żydowską tradycję. I wielki apostoł pogan na pewno nie brał pod uwagę
przepisów starotestamentowego sabatu (Rzm. 14:5; Gal. 4:10; Kol.
2:16).
Księga
Kapłańska 23 nie tylko ogłasza, że sabat ma być świętem, lecz łączy
cały ten system żydowskich świąt. Święto jest ceremonią wspominania a
nie jest jednie "naturalnym [moralnym] prawem", które jest
zapisane w sercach pogan (Rzm. 2:15).
O
ile Dziesięć Przykazań głównie dotyczy wspólnej moralności, to są one
przymierzem między Bogiem i Izraelem. Dlatego święto lub ceremonia
odnowienia przymierza — przydatna wyłącznie do żydowskich
religijnych kultów — jest włączona do moralnych warunków umowy
Mit
6: Nowy Testament zachęca chrześcijan do zachowywania przykazań jest
dowodem na to, że Dziesięć Przykazań jest dla nich wiążące.
Kiedy
nowy Testament ponagla chrześcijan do przestrzegania przykazań
Bożych, nie możemy przyjmować, że to dosłownie znaczy przestrzeganie
całego Dekalogu17.
Przez "Przykazania" Jan ogólnie rozumie wiarę i miłość (Jan
13:34; 14:1, 15; 15:12-14, 17; 1 Jana 3:23).
Jan
też odnosi się do przykazań Bożych w Księdze Objawienia (Obj. 12:17;
14:12). Lecz o ile jest to prawdziwe, że używa w swej księdze
żydowskiej wyobraźni to takie terminy jak "dwanaście plemion
Izraela", "pieczęć", "arka przymierza",
"świadectwo", "miejsce modlitwy", "Babilon"
i "Eufrat" nie mają literalnego żydowskiego znaczenia, ale
mają nadane chrześcijańskie znaczenie.
W
1 Kor. 7:19 Boże przykazania są przekazane kościołowi w apostolskim
nauczaniu (1 Kor. 7:10; 14:37).
W
Mat. 28:18-20 Jezus odnosi się w szczególności do posłuszeństwa
"Wszystkiemu co nakazałem wam."
Kiedy
Nowy Testament mówi "zakon", to ogólnie znaczy Prawo
Mojżeszowe (np.: Jan 1:17; Dz.15:5; 1 Kor. 9:8, 9,18.
"Zakon" jest ekwiwalentem tego, co Żydzi nazywali Tora.
Słowo "Zakon" ("Prawo") jest zawsze w liczbie
pojedynczej i znaczy całe Prawo lub nawet wszystkie pięć Ksiąg
Mojżeszowych (Mat. 5:17; Rzm. 3:21). Uczeni są zgodni co do tego, że
gdy nowy Testament odnosi się do "zakonu" to nie robi
różnicy między moralnymi i tak zwanymi ceremonialnymi prawami 18)
"Zakon" (tj., Prawo Mojżeszowe) zawierają Dziesięć
Przykazań oraz regulacje dotyczące nieczystych. Według rabinów było w
Prawie 613 przykazania. Nowy Testament czasami odsyła do Dziesięciu
Przykazań jako Prawa Mojżeszowego (Mk. 7:9, 10; Jn 7:19; Heb. 10:28;
Powt. 17:2-6).
Wobec
tego, jeśli teksty takie jak Mat 5:17 i Rzm. 3:31 są "dowodem"
na to, że chrześcijanie powinni zachowywać Dziesięć Przykazań, to są
one również "dowodami" na to, że chrześcijanie powinni
zachowywać wszystkie 613 przykazania Prawa. Oczywiście, nie takie
jest znaczenie tych tekstów. One mówią do nas o tym, że prawo
wskazywało na Chrystusa i świadczyło o Nim (Jn 5:39; Rzm. 3:21). Tak
więc On dlatego przyszedł, żeby potwierdzić wszystkim to, co Mojżesz
i prorocy napisali. Prawdziwy koniec Prawa prowadzi nas do miejsca
naszej wiary w Chrystusa i posłuszeństwa ewangelii. Ten, kto to robi,
wypełnił Prawo zgodnie z jego prawdziwym przeznaczeniem
Wnioski
1.
Czy chrześcijanie mają prawo używać Dziesięciu Przykazań? Na to
odpowiadamy – Tak, jeśli podchodzi się do nich przez Chrystusa i są
interpretowane po chrześcijańsku. Ireneusz, Augustyn i Luter używali
Dziesięciu Przykazań legalnie. Oni tłumaczyli je zgodnie z nową
sytuacją spowodowaną przez nadejście nowego wieku Chrystusa. Ale
wiele chrześcijańskich grup nie poszło za tymi wielkimi nauczycielami
kościoła. Oni adoptowali bardziej sztywne i literalne nastawienie,
które usiłuje stosować nawet religijne i kultowe szczegóły Dziesięciu
Przykazań jako regułę życia.
Ridderbos
wskazuje że:
z
nadejściem Chrystusa prawo, jeśli chodzi o jego zawartość, zostało
umieszczone pod nowymi normami sądzenia i nieumiejętność docenienia
tego nowego położenia jest zaprzeczeniem Chrystusa (Gal. 5:2)"19.
Haring
robi taki, sensowny komentarz dotyczący Dziesięciu Przykazań:
Ktokolwiek
zechce to rozważać, idąc za Augustynem, jako podstawę dla moralnego
schematu musi przedstawiać je w świetle Nowego Testamentu i świetle
prawa Nowego Testamentu (Kazanie na Górze i mowa pożegnalna) a zatem
w świetle Chrystus i życia w Chrystusie20.
2.
Jesnak przyznawszy to, musimy powiadzieć, że korzystanie z Dziesięciu
Przykazań nie jest podstawowym podejściem dla moralnego życia w Nowym
Testamencie. Tutaj Jezus Chrystusa zastępuje Prawo, razem z
Dziesięciom Przykazaniami, nie tylko jako drogę do Boga, ale również
jako sposób życia. Tym wszystkim czym było prawo było dla judaizmu,
teraz jest Chrystus dla nowotestamentowej społeczności. W listach
Pawła wielkim punktem odniesienia dla etyki nie jest już to, czego
żąda Prawo, lecz jakie są Chrystusa i jego ewangelii wymagania.
Według Pawła, niewłaściwym zachowaniem jest takie, który jest
"działanie niezgodne z prawdą ewangelii" (Gal. 2:14) lub
wszystko, co "jest sprzeczne ze zdrową nauką zgodną z ewangelią
chwały błogosławionego Boga" (1 Tim. 1:10, 11). Chrześcijańskie
zachowanie jest określane przez Chrystusa – jego osobę, jego pracę i
jego nauczanie. Pawła listy zdecydowanie pokazują, że Chrystus jest
wielkim Przewodnikiem, Pasterzem, Nauczycielem, Słowem i Regułą życia
dla jego ludzi. Jako apostolscy ojcowie wczesnego kościoła
wskazywali, że sam Chrystus stał się żywym Prawem lub Torą. To nowe
odkrycie Bożego prawa pochodzi raczej z Syjonu niż z Synaju w
wypełnieniu tego, co prorocy ogłaszali,że stanie się nowym wieku
Mesjasza (Iz. 2:1-51).
VERDICT
Vol. 1
No. 6 Duranbah Road, Duranbah NSW 2487, AUSTRALIA, October 1982
Uwagi
i referencje
1Hetyckie
traktaty były traktatami lub przymierzami narzuconymi przez
hetyckich królów lub imperatorów na ich wasalnych królów.
Patrz: Robert D. Brinsmead, Covenant (Fallbrook, Calif: Verdict
Publications, 19791, p. 10.
2John
Richard Sampey, art. "The Ten Commandments," The
International Standard Bible Encyclopaedia, James Orr, gen. ed.
(Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans Publishing Co, 19391, 5:2944B.
3W.J.
Harrelson, art. "Ten Commandments," The Interpreter’s
Dictionary of the Bible, ed. George Arthur Buttrick (Nashville:
Abingdon Press, 19621, p. 569.
4Sampey,
"The Ten Commandments" p. 2944B.
5Były
one zwane przykazaniami Noego. Patrz: The Jewish Encyclopedia, ed.
Isidore Singer (New York: KTAV Publishing House, n.d.), 7:648-50.
6Zobacz
prace Ignacego, Justyna Męczennika, lreneusza i Tertuliana. W
rzeczywistości, Ireneusz (A.D. 120-202) wydaje się być pierwszym z
ojców, który oddzielił Dekalog jako wyraz moralnych obowiązków wobec
całej ludzkości. Tradycja korzystania z Dziesięciu Przykazań do
celów katechetycznych stopniowo rozwijała się w Kościele Katolickim.
Jednak Ireneusz (i ci idący za tą tradycją) nie uważali przykazania
sabatu jako obowiązującego chrześcijan w jakimkolwiek literalnym
sensie. Dziesięć przykazań było interpretowanych po chrześcijańsku.
Nie ma żadnych dowodów na to, że apostołowie wydzielili Dekalog z
zakonu Starego Testamentu i używali je do celów katechetycznych.
7Judaizm
uznał Zakon wszystkimi możliwymi tytułami czci.
8O
ile siódme przykazanie potępia cudzołóstwo, nie potępia poligamii.
Wielu wielkich świętych Starego Testamentu miało więcej niż jedną
żonę.
9Jako
przykład tego, jak bardzo etyczna dojrzałość Nowego Testamentu
wychodzi ponad Stary Testament porównaj 4 i 5 rozdział Listu do
Efezjan z Dziesięcioma Przykazaniami.
10Brian
Wintle, "Paul’s Conception of the Law of Christ and Its
Relation to the Law of Moses," Reformed Theological Review 38,
no. 2 (May-Aug. 19791: 45.
11Sampey,
"The Ten Commandments," pp. 2946-47.
12Robert
Banks, Jesus and the Law in the Synoptic Tradition (Cambridge:
Cambridge University Press, 19751, p. 244.
13Hartmut
Gese, Essays on Biblical Theology, tr. Keith Crim (Minneapolis:
Augsburg Publishing House, 19811, pp. 88-9.
14Hartmut
Gese, Essays on Biblical Theology, tr. Keith Crim (Minneapolis:
Augsburg Publishing House, 19811, pp. 88-9.
15See
H. L. Ellison, art. "Sunday," The New International
Dictionary of the Christian Church, J. D. Douglas, gen. ed. (Grand
Rapids: Zondervan Publishing House, 19741, p. 940.
16Jakob
Jocz, The Jewish People and Jesus Christ: The Relationship between
Church and Synagogue, 3rd ed. (Grand Rapids: Baker Book House,
19491, p. 68.
17Mat.
19:17-19 nie jest wyjątkiem, ponieważ Jezus mówił po hebrajsku. W
każdym przypadku Jezus używa przykazań jako odskoczni do
podkreślenia swoich własnych roszczeń całkowitej lojalności jako
jedynego sposoby do doskonałości.
18See
Jocz, Jewish People and Jesus Christ, p. 68. See also W. Gutbrod,
art. on the Law, in Gerhard Kittel, ed., Theological Dictionary of
the New Testament. tr. Geoffrey W. Bromiley (Grand Rapids: Wm. B.
Eerdmans Publishing Co.. 1967 1, 4:1069, 1072.
19Herman
Ridderbos, Paul.’ An Outline of His Theology tr. John Richard de
Witt (Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans Publishing Co., 19751, p. 284.
20Häring,
"Ten Commandments," p. 8
Mity o Dziesięciu Przykazaniach 1#Brinsmead Robert D.z
Brinsmead Robert D.
Dziesięć Przykazań zasługuje na szacowne miejsce wśród większości celebrowanych dokumentów świętej historii. Przez tysiące lat Żydzi szanowali je jako słowa przymierza zawartego między Bogiem a ich ludem na Górze Synaj. Chrześcijański kościół również rozpoznał to, że Dekalog zawiera podsumowanie deklaracji o moralnych obowiązkach spoczywających na całej ludzkości. Kościół korzystał z Dziesięciu Przykazań jako katechizmu od czasów Augustyna i ta praktyka została jeszcze wzmocniona po Reformacji.
Od czasu do czasu podnoszono głosy w kościele na rzecz wyeliminowania Dziesięciu Przykazań jako nieprzyjaznych dla chrześcijańskiego nauczania. Lecz tak jak kościół katolicki utrzymał Stary Testament
uznając jego wartość dla chrześcijańskich zaleceń, tak też zachował Dziesięć Przykazań z tego samego powodu (2 Tym. 3:16).
Tacy wielcy nauczyciele chrześcijańskiego kościoła jak Ireneusz, Augustyn i Luter uznawali wartość korzystania ze Dziesięciu Przykazań.
Zrozumieli oni, że ten dokument przymierza, który Bóg dał hebrajskiemu narodowi musi być interpretowany po chrześcijańsku i na dodatek dostosowany do nowej sytuacji, jaka zaistniała wskutek przełomu jakim była nowa era Mesjasza. Lecz gdy kościół zaakceptował żydowskie Pisma Święte,
został wystawiony na te same zagrożenia złego ich używania, które były udziałem Żydów. Tak, adopcja Dziesięciu Przykazań niosła ryzyko ich niewłaściwego wykorzystania. Powstały pewne popularne mity wokół Dziesięciu Przykazań w niektórych chrześcijańskich kościołach. Te mity nie są nieszkodliwe i dlatego powinno się im rzucić wyzwanie, ponieważ stanowią one poważny błąd w rozumieniu chrześcijańskiej ewangelii i postawy kościoła wobec chrześcijańskiej etyki.
Mit 1: Dziesięć Przykazań jest Boskim Prawem danym wszystkim ludziom we wszystkich czasach.
Dziesięć Przykazań pojawia się w opowiadaniu (narracji) mówiącym o Bogu, który zawiera przymierze z Izraelem. Są one nazwane ” słowami przymierza” (Wyj. 34:28), „jego przymierzem” (Powt. 4:13) i „Świadectwem” (Wyj. 34:29). Badania prowadzone przez ostatnie trzydzieści lat ustaliły, że dziesięć przykazań jest formą Hetyckiego traktatu zwierzchnictwa feudalnego 1. Jak Meredith Kline sugeruje, że Dekalog był traktatem, który został zawarty między wielkim Królem a narodem Izraela. We wstępie i
historycznym prologu (typowa hetycka forma traktatu) Bóg przemawiał do Izraela, mówiąc, ” Jam jest Pan, Bóg twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli” (Wyj. 20:2). Faktyczne przykazania, które następują dalej ustanowiły warunki umowy zobowiązania, które przymierze narzucało Izraelowi.
Sampey ma rację, gdy mówi, że: „Dekalog w pierwszym rzędzie był skierowany do Izraela, a nie do wszystkich ludzi”2 Harrelson nazywa Dziesięć Przykazań „streszczeniem wymagań przymierza między Jahwe i Izraelem do Dziesięciu Przykazań” 3.
Musimy utrzymać biblijną terminologię w tej sprawie. Dekalog jest nazwany „przymierzem” (Wyj. 34:28)–to jest, Mojżeszowe lub Stara Przymierze. Dokładnie mówiąc, Stary Testament (przymierze) to nie trzydzieści dziewięć ksiąg, które noszą tą nazwę w naszej nowoczesnej Biblii. Te księgi są dokumentami, które wyrosły z owego przymierza. Samo przymierze to Dziesięć Przykazań (Powt. 4:13). Dlatego Paweł jest terminologicznie poprawny kiedy identyfikuje Stare Przymierze z tym co „zostało wyryte literą na kamieniu” (p. 2 Kor. 3:6-11).
Według Księgi Powtórzonego Prawa 5:2-4 Pan nie dał tego przymierza (Dziesięciu Przykazań) ojcom hebrajczyków. Paweł na pewno umiał odróżnić przymierze dane Abrahamowi od tego danego 430 lat później na górze Synaj (Gal. 3:16-19; 4:24-26). Jako przymierze, Dziesięć Przykazań, było adresowane do narodu Izraela na jego drodze do obiecanej ziemi (Wyj. 20:12). Izrael miał radować się z przykazania
sabatu jako wyrazu wolności w stosunku do ich niewoli w Egipcie (Powt. 5:15). Powinno być jasne, że Dekalog jest historycznie uwarunkowany i zawiera kultowe elementy dostosowane do położenia
narodu Izraela.
Sampey mądrze mówi:
Jest możliwe, zatem, że nawet w Dziesięciu Przykazaniach są elementy szczególne dla Mojżeszowego systemu i których nasz Pan i Jego apostołowie nie mogli uczynić częścią wiary i obowiązku dla chrześcijan 4.
Nie znamy żadnego biblijnego stwierdzenia, które głosiło by, że Dziesięć Przykazań to Boże prawo dla wszystkich ludzi po wszystkie czasy. Nowy Testament czasami cytuje kilka z przykazań Dekaloegu z tak zwanych drugich tablic, lecz nigdzie nie naciska na to, że chrześcijanie są związani do przyjęcia całego Dekalogu jako zasady ich życia.
Powstaje pytanie: dlatego chrześcijański kościół uhonorował Dziesięć Przykazań w ogóle, skoro zawierają elementy kultowe, dotyczące tylko do narodu Izraela. Obok tych kultowych elementów, zwrócono uwagę na to, że Dziesięć Przykazań w wielkiej mierze dotyczy moralnych zasad, których
zachowanie jest, oczywiście, obowiązkiem wszystkich ludzi. Mówimy „oczywiście”, ponieważ dobrze zostało udokumentowane, że starożytni sąsiedzi Izraela (Egipt, Babilon i Asyria) mieli prawa znacznie podobne do etycznych warunków umowy Dziesięciu Przykazań. Żydowska tradycja mówiła że siedem z Dziesięciu Przykazań było znanych synom Noego i zawsze obowiązywało wszystkich ludzi5.
Ponieważ moralna świadomość człowieka zgodzi się z moralnymi i etycznymi przykazaniami zawartymi w Dekalogu, teologowie, zaczynając od lreneusza, często nazywali je „prawem naturalnym”. Skoro Dziesięć Przykazań dostarcza takiej zwięzłego i wygodnego streszczenia „naturalnego prawa,” chrześcijański kościół zawsze doceniał ich znaczenie. Ale takie rozumienie wartości Dziesięciu Przykazań różni się znacznie od bardziej sztywnego i systematycznego nastawienia umysłu, które chce zachować cały dokument w niezmienionej formie. Nowy Testament nigdzie nie głosi, że chrześcijanie powinni odnosić się do Dziesięciu Przykazań w ten sposób; ani nie było to nauczanie ojców wczesnego kościoła, który nastąpił po czasach apostołów6.
Mit 2: Dziesięć Przykazań stanowi najwyższy wyraz Bożej woli dla ludzi
Niektórzy postrzegali Dziesięć Przykazań tak, jak gdyby były one ostatecznym biblijnym wyrazem Bożej woli, lecz taka postawa jest całkowitym zaprzeczeniem roszczeń Chrystusa. Każde objawienie Boga, które było przed Chrystusem jest wstępem, jest zakryte i częściowe. Chrystus jest pełnym wyrazem woli Ojca (Kol. 2:9). On jest ostatecznym Słowem Boga skierowanym do rodzaju ludzkiego (Jn. 1:1, 2; Hebr. 1:1-3). Jedną z głównych tez Ewangeli Jan jest pokazać, że Jezus usunął Prawo z centralnej pozycji, którą zajęło ono w judaizmie. Jezus zajął jego miejsce jako Słowo, Woda żywota, Chleb życia, Światło świata,
Pasterz, Droga, Prawda i Życie 7.
Dziesięć Przykazań ma te same niedociągnięcia, które charakteryzują cały Stary Testament. Jak powiada Paweł w 2 Kor. 3 objawienie dane w Starym Przymierzu było wspaniałe, ale jego sława została uznana za
przestarzałą wobec przewyższającego ją, większego objawienia Chrystusa.
Bardziej niż ostatecznym wyrazem woli Bożej Dziesięć Przykazań jest faktycznie nieodpowiednim wyrazem moralności chrześcijanina. Dla przykładu, wymagając od panów zgody na to, żeby ich niewolnicy i niewolnice odpoczywały w sabat, czwarte przykazanie domyślnie akceptuje instytucję niewolnictwa (Wyj. 20:8-11). Podobnie, dziesiąte przykazanie akceptuje tę instytucję, kiedy to zabrania pożądania niewolnika i niewolnicy sąsiada.
Jak to już widzieliśmy, Dziesięć Przykazań były słowami przymierza, które Bóg skierował do Izraela na ich drodze do obiecanej ziemi. Bóg wyraźnie przystosowuje swoje objawienie do potrzeb jego ludzi w ich
historycznym i kulturowym położeniu. Stary Testament, włączając Dziesięć Przykazań, tolerował
niewolnictwo, poligamię8, wojny wyniszczające narody nieprzyjaciół i inne praktyki, które są
bardzo dalekie od ostatecznego Bożego objawienia w Chrystusie. Ponadto, w takich sprawach jak ujawnianie grzechów ducha lub polecania ćwiczenia pozytywnych cech, Dziesięć Przykazań daleko nie
dostaje do duchowości etyki Nowych Testamentu9.
Nie powinniśmy wyobrażać siebie, że Dziesięć Przykazań zabrania wszelkich upadków, aby odzwierciedlić chwałę Boga i zaleca wszelkie cnoty; powinniśmy zdawać sobie sprawę z tego, że te przykazania wyrażają minimalne zobowiązania wobec człowieka w życiu starotestamentowej społeczności.
Unikalną cechą Dziesięciu Przykazań nie jest to, że wymagają one najwyższych moralnych i etycznych ideałów, ponieważ pogańscy sąsiedzi Izraela mieli prawa, które wyrażały identyczne żądania. Były one unikalne, ponieważ sumowały te etyczne warunki pod przymierzem posłuszeństwa z miłości do osobistego Pana Przymierza, tym samym osiągając jedność monoteistycznej religii i etyki nieznaną wśród innych narodów.
Jezus doprowadza Stary Testament (w tym Zakon) do zakończenia. On jest Słowem, wcieloną Wolą Boga, żyjącą Torą. W tej objawionej rzeczywistości, on był wszystkim, co Prawo mogło zwiastować.
Jako faryzeusz, Paweł, rozumiał Torę jako najwyższe objawienie woli Boga człowiekowi. Ale w swej wizji zmartwychwzbudzonego Jezusa na drodze do Damaszku, Paweł rozpoznał pełniejsze, eschatologiczne objawienie Boga. Inaczej mówiąc, Chrystus, będący obrazem niewidocznego Boga, zastąpił Zakon jako objawienie Boga i jego woli dla rodzaju ludzkiego (2 Kor. 4:4-6) 10.
Dla chrześcijan, Dekalog nie jest już więcej najwyższym streszczeniem obowiązków ludzkości. Wierzący zawsze musi czytać go z szczerym szacunkiem, jako jeden z wielkich monumentów miłości Boga w moralnej i religijnej edukacji rodzaju ludzkiego. Niemniej ustąpił on miejsca
lepszemu nauczaniu Syna Bożego, a wszystko co miało trwałą wartość w Dziesięciu Przykazaniach, został wprowadzone do nauczania Naszego Pana i Jego apostołów11.
Dla chrześcijanina większą rzeczywistością, na której jego obowiązki są ugruntowane, jest życie w Chrystusie. Chrystus wyraził tę błogosławioną rzeczywistość w formie nowych praw w bezpośrednich słowach i przykładzie, oraz przede wszystkim przez Kazanie na Górze (p. Mat. rr. 5-7) i w mowie pożegnalnej (Jan rr. 14-17). Dekalog pozostaje daleko w tyle za tym poleceniem doskonalenia. Usiłowanie przedstawienia dekalogu jako podsumowanie chrześcijańskiej moralności wskazuje na niedopuszczalne zubożenie12
Mit
3: Dziesięć Przykazań jest centrum nowotestamentowej etyki
Robert
Banks mówi:
Wydawałoby się .., że centralna pozycja udzielona Dekalogowi w sporej części
katolickiego i protestanckiego myślenia jest otwarta na kwestionowanie 13.
Opierając się na dowodach z Nowego Testamentu, Banks jest usprawiedliwiony w swym nawoływaniu do kwestionowania centralnej pozycji Dziesięciu Przykazań. Wielki temat Nowego Testamentu to Osoba i autorytet Jezusa Chrystusa. On niewątpliwie usuwa Prawo z jego kluczowej pozycji i Sam zajmuje centralne miejsce zarówno jako droga zbawienia jak i jako reguła życia. Wszystkim czym prawo było do judaizmu, jest Chrystus dla społeczności Nowego Testamentu. Nie to, co mówi Mojżesz ani nawet
nie to, co mówi Dziesięć Przykazań, ustanawia ostateczne Boże Słowo, lecz Osoba, praca i nauczanie Jezusa. On jest żyjącym Prawem, które zastępuje autorytet Mojżesza (Mat. 5; 12:1-12). W Nim
starotestamentowe proroctwa dotyczące zstąpienia Bożego prawa z Syjonu (w odróżnieniu od Synaju) wypełnia się (Iz. 2:1-5; Mich 4:1-5; Heb. 12:18-24). Nowy Testament ma nowe przymierze, nową górę, nowego Nauczyciela i nowe prawo. I tak, wszystko co jest trwałej i wytrzymałej wartości w Starym Przymierzu jest wprowadzane i wzmocnione w Chrystusie.
W przenikającym komentarzu na temat znaczenia przemienienia Chrystusa, Hartmut Gese mówi:
Synoptyczne ewangelie zawierają inną relację, która daje podstawową odpowiedź na pytanie Tory: historia Przemienienia Jezusa (Mar. 9:2-8; Mat. 17:1-8; Łuk. 9:28-36). Ma ona wielkie znaczenie ze względu na pozycję w kompozycji ewangelii i nie może być wyjaśniane jako „źle umieszczona historia wielkanocna.” Powinniśmy czytać tę relację również oczyma Starego Testamentu. Jezus wznosi się na tajemniczą „wysoką górę”, która nie jest dalej identyfikowana. Tekst mówi „po sześciu dniach” nie dając jakiegokolwiek punktu początkowego dla tego okresu czasu. Ale wiemy, że po sześciu dniach podczas, których obłok zakrył Górę Synaj, Mojżesz wszedł na górę do
światłości chwały Bożej (Wyj. 24:16). Towarzyszył mu Aaron wysoki kapłan i pierwsza para braci kapłanów: Nadab i Abihu (Wyj. 24:1).
Tutaj Jezusowi towarzyszy Piotr i bracia Jakub i Jan, synowie Zebedeusza. Tak jak Mojżesz wszedł w Boży obłok i światłość (Wyj. 24:18), czego wynikiem było świecenie jego twarzy (Wyj. 34:29-35),
tak Jezus został przekształcony przez światło nie z tego świata. Obok niego ukazali się Mojżesz i Elijasz, jedyni ludzie w Starym Testamencie, którzy otrzymali objawienie na „górze” i oni to rozmawiają z Panem. Piotr naturalnie myślał, że tu jest miejsce, gdzie należy wznieść namioty dla trzech uczestników objawienia; namioty, które Stary Testament opisuje w Księdze Wyjścia 33:7-11) stawiane w celu obserwacji wydarzenia na górze Synaj. Ale Piotr nie wiedział, co mówił. Stary Testament mówi, „Wtedy obłok zakrył Namiot Zgromadzenia i chwała Pana napełniła przybytek. Mojżesz nie mógł wejść do Namiotu Zgromadzenia, gdyż spoczywał na nim obłok
chwały Pana (shakan; Gk: hoti epeskiazen ep auten on nephele) i chwała Pana napełniła przybytek” (Wyj. 40:34-35).
Tutaj oni zostali okryci przez Boży obłok i usłyszeli objawienie Nowego Przymierza. W starożytnym zdarzeniu na Synaju Bóg objawił się przedstawiając siebie samego: „Jam jest Jahwe,” i wtedy przekazał Dekalog. Tutaj, jakkolwiek, Bóg wprowadza Swego syna, „To jest Syn mój umiłowany” i dalej mówi:”Jego słuchajcie”. Jezus stał się objawionym Słowem. Pisarze ewangelii nie mogli przedstawiać tego z większą mocą: Jezus jest Torą 14.
Nigdzie ani Jezus, ani apostołowie nie zachęcają do studiowania Prawa poza szukania w nim świadectwo o Jezusie Chrystusie. We wszystkich swych listach do młodego kościoła pochodzenia pogańskiego, Paweł ma wiele do powiedzenia na temat chrześcijańskiej etyki, lecz generalnie nie rozważa Dziesięciu Przykazań jako podstawy dla chrześcijanina. Jego punktem odniesienia dla etyki nie jest Dekalog ale Chrystus, Jego ewangelia i Jego Duch. Gdyby Paweł podpisał się pod purytańsko reformowaną ideą, że prawo (ze specjalnym odniesieniem do Dziesięciu Przykazań) jest wielką regułą życia dla chrześcijan, to nie miałby wielu wspaniałych możliwości tłumaczyć i ilustrować tego. Nie można twierdzić, że Paweł przyjął świadomość Dekalogu za pewnik, ponieważ pisał to do niedawno założonych kościołów z pogan, które nie były wychowane na starotestamentowym Prawie. Poza dwoma lub trzema przypadkami odniesień do Prawa i Dziesięciu Przykazań, Paweł wyciąga wnioski z Chrystusa i Jego ewangelii co do treści chrześcijańskiego życia. Apostoł nie zrobił syntezy nowotestamentowej łaski ze
starotestamentową etyką, jak to zrobili fałszywi nauczyciele w Galacji. To, co decyduje o tym, jak człowiek stoi przed Bogiem – mianowicie, Chrystus i jego ewangelia – równocześnie też określa jak
człowieka powinienem żyć. Sercem nowotestamentowej etyki jest wiara w Chrystusa i uległość wobec Jego władzy jako Pana.
VERDICT
Vol. 1
No. 6 Duranbah Road, Duranbah NSW 2487, AUSTRALIA, October 1982
Uwagi i referencje
1Hetyckie traktaty były traktatami lub przymierzami narzuconymi przez hetyckich królów lub imperatorów na ich wasalnych królów. Patrz: Robert D. Brinsmead, Covenant (Fallbrook, Calif: Verdict Publications, 19791, p. 10.
2John Richard Sampey, art. „The Ten Commandments,” The International Standard Bible Encyclopaedia, James Orr, gen. ed.
(Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans Publishing Co, 19391, 5:2944B.
3W.J. Harrelson, art. „Ten Commandments,” The Interpreter’s Dictionary of the Bible, ed. George Arthur Buttrick (Nashville:
Abingdon Press, 19621, p. 569.
4Sampey, „The Ten Commandments” p. 2944B.
5Były one zwane przykazaniami Noego. Patrz: The Jewish Encyclopedia, ed. Isidore Singer (New York: KTAV Publishing House, n.d.), 7:648-50.
6Zobacz prace Ignacego, Justyna Męczennika, lreneusza i Tertuliana. W rzeczywistości, Ireneusz (A.D. 120-202) wydaje się być pierwszym z
ojców, który oddzielił Dekalog jako wyraz moralnych obowiązków wobec całej ludzkości. Tradycja korzystania z Dziesięciu Przykazań do
celów katechetycznych stopniowo rozwijała się w Kościele Katolickim. Jednak Ireneusz (i ci idący za tą tradycją) nie uważali przykazania
sabatu jako obowiązującego chrześcijan w jakimkolwiek literalnym sensie. Dziesięć przykazań było interpretowanych po chrześcijańsku.
Nie ma żadnych dowodów na to, że apostołowie wydzielili Dekalog z zakonu Starego Testamentu i używali je do celów katechetycznych.
7Judaizm uznał Zakon wszystkimi możliwymi tytułami czci.
8O ile siódme przykazanie potępia cudzołóstwo, nie potępia poligamii. Wielu wielkich świętych Starego Testamentu miało więcej niż jedną żonę.
9Jako przykład tego, jak bardzo etyczna dojrzałość Nowego Testamentu wychodzi ponad Stary Testament porównaj 4 i 5 rozdział Listu do
Efezjan z Dziesięcioma Przykazaniami.
10Brian Wintle, „Paul’s Conception of the Law of Christ and Its Relation to the Law of Moses,” Reformed Theological Review 38,
no. 2 (May-Aug. 19791: 45.
11Sampey, „The Ten Commandments,” pp. 2946-47.
12Robert Banks, Jesus and the Law in the Synoptic Tradition (Cambridge: Cambridge University Press, 19751, p. 244.
13Hartmut Gese, Essays on Biblical Theology, tr. Keith Crim (Minneapolis: Augsburg Publishing House, 19811, pp. 88-9.
14Hartmut Gese, Essays on Biblical Theology, tr. Keith Crim (Minneapolis: Augsburg Publishing House, 19811, pp. 88-9.
Śmierć wizji i co dalej?#Różne artykuły
Nagle wszystko uległo zmianie. Służba, w której byliśmy zaangażowani napotkała na pewne wewnętrzne problemy i Pan poprowadził nas do jej opuszczenia. Poprowadził nas też, raczej przekonująco, do innego większego kościoła, lecz w ciągu 1.5 roku pobytu tam stało się jasne, że nigdy nie zostanę dopuszczony do tego, aby tam cokolwiek więcej mógł robić.#
Ostatnio Pan udzielił mi wizji na temat sytuacji, przez którą przechodzę. Myślę, że zachęci ona również innych….
W pełen mocy sposób zostałem zbawiony w wieku 31 lat, 12 lat temu. Od tamtej chwili, wszystko czego pragnąłem to służyć Bogu – było to ogromnie silne pragnienie. Wierzę, że jest to wizja, którą Bóg umieścił w moim serca na całą resztę mojego życia tutaj na Ziemi. Przez lata podjąłem wszelkie możliwe kroki jakie były mi znane, aby zrealizować tą wizję. Pomagałem w lokalnych kościołach i służbach, poszedłem do małej lokalnej szkoły biblijnej; spędzałem wiele czasu na modlitwie, uwielbieniu, przygotowaniu się i w obecności Bożej. Całe moje życie wydawało się zmierzać wolną ścieżką ku wypełnieniu pragnienia mego serca.
Nagle wszystko uległo zmianie. Służba, w której byliśmy zaangażowani napotkała na pewne wewnętrzne problemy i Pan poprowadził nas do jej opuszczenia. Poprowadził nas też, raczej przekonująco, do innego większego kościoła, lecz w ciągu 1.5 roku pobytu tam stało się jasne, że nigdy nie zostanę dopuszczony do tego, aby tam cokolwiek więcej mógł robić. Byłem załamany w sercu i zatonąłem w morzu beznadziejności, wierząc, że z jakiejś nieznanej przyczyny nastąpiła śmierć wizji, którą dał mi Bóg. Wszystko, czego pragnąłem to służyć Bogu i wydawało się, że to nigdy się nie stanie. Z pewnością musiałem zrobić coś, co mnie zdyskwalifikowało. Zapomniałem o wersecie, który mówi, że „nieodwołalne są dary Boże” ( w ang. tłum. jest dosł. „dary Boże są bez pokuty”). Serce moje zostało złamane.
Kilka tygodni temu oglądałem nauczanie na wideo pewnego znanego pastora. Mówił o Abrahamie i Izaaku. Bóg obiecał, że Abraham będzie ojcem wielu narodów, po czym nagle poprosił go o złożenie Izaaka na ofiarę. Wizję Abrahama miała spotkać nagła, nieoczekiwana śmierć. W tym momencie Bóg przemówił do mnie i po prostu powiedział: „Śmierć wizji czasami tylko wygląda na śmierć”.
Zapytałem Pana, co ma na myśli i natychmiast przypomniał mi liczne sytuacje biblijne, które wyjaśniły dokładnie to, co co chodzi. Jest to bardzo zachęcające!
W każdej z tych sytuacji spotykamy ten sam schemat. Różni ludzie mieli pewne idee dotyczące ich wizji/powołania. Każdy podjął jakieś kroki w kierunku wypełnienia jej i każdy napotkał na jakieś nieoczekiwane okoliczności, które powodowały śmierć tej wizji. Czasami Bóg powodował te okoliczności, czasami były one wynikiem działania innych ludzi, a czasami były spowodowane błędami, które sami ludzie oczekujący na wypełnienie wizji popełniali. W każdym przypadku następował pewien okres czasu (jak u Łazarza spoczywającego w grobie), po którym Bóg wskrzeszał z martwych wizję/powołanie i wypełniał Swój plan. Śmierć wizji okazała się nie być śmiercią.
-
Bóg powiedział Abrahamowi, aby złożył na ofiarę Izaaka. Abraham był posłuszny Bogu i Bóg dostarczył zastępczą ofiarę ratując Izaaka; Abraham poszedł dalej, aby stać się ojcem wielu narodów.
-
Józef śnił o Słońcu, Księżycu i gwiazdach kłaniający się jemu. Wiedział, że będzie przywódcą swojej rodziny. Nagle, został sprzedany w niewolę a nawet skończył w więzieniu. Wiele lat później Bóg wyprowadził go z więzienia i uczynił władcą Egiptu spełniając w ten sposób marzenia, które najwyraźniej umarły.
-
Mojżesz wiedział, że urodził się, aby pomóc swemu ludowi (Dz. 7:23-29). Broniąc hebrajskiego niewolnika zabił Egipcjanina i musiał uciekać ratując swoje życie. Mieszał przez 40 lat w obcym kraju i wtedy Bóg powołał go z płonącego krzaka, posyłając z powrotem do Egiptu, aby wypełnił swoje powołanie. Mojżesz uwolnił Izraela z Egiptu.
-
Jozue był na przeszpiegach Ziemi Obiecanej i wiedział o tym, że mogą ją wziąść w posiadanie o czym bezskutecznie usiłował przekonać innych. Niewiara ludu spowodowała, że spędził 40 lat na pustyni, po czym Bóg użył go jako następcę Mojżesza i to Jozue wprowadził Izraela do Ziemi Obiecanej i zajął ją.
-
Dawid był namaszczony przez Samuela jako młody mężczyzna na króla nad Izraelem. Zaczął w pałacu grając na harfie Saulowi i stał się najbliższym przyjacielem Jonatana. Nagle, musiał uciekać ratując swoje życie, ponieważ Saul usiłował go zabić. Saul ścigał Dawida przez wiele lat, w końcu jednak zginął w bitwie i Dawid został królem.
-
Uczniowie wiedzieli o tym, że Jezus jest obiecanym Mesjaszem. Chodzili z nim przez 3 lata, oglądając cuda i słuchając Jego nauczania. Sądzili, że zostanie królem i uwolni ich spod panowania rzymskiego. Nagle, Jezus został ukrzyżowany a uczniowie rozproszeni. Trzy dni później został wzbudzony z martwych. Krótko później nadszedł dzień Zielonych Świąt i zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli swoją służbę.
Widzimy tu pewien schemat. Wierzę, że jest wielu chrześcijan, którzy przechodzą przez ten sam proces. Bóg umieścił w twoim sercu wizję. Podjąłeś pewne kroki we właściwym kierunku lecz nagle wszystko zostało sprowadzone do tego, że wizja i powołanie nad twoim życiem wydają się martwe. W tej chwili może jesteś zrozpaczony i zrezygnowałeś.
Jesteś w dobrym towarzystwie: Abraham, Jakub, Józef,. Mojżesz, Jozue, Dawid, Paweł i uczniowie Jezusa. Wydaje się, że to ten sam schemat, którego Bóg używał w potężny sposób przez stulecia. Być może wizja, którą Bóg ma dla ciebie jest znacznie większa niż sobie zdajesz sprawę i musi nastąpić jej pozorna śmieć. Pamiętaj to, co powiedział Bóg: „Śmierć wizji czasami tylko wygląda na śmierć”.
Pan położył mi na sercu trzy fragmenty pisma dotyczące tej sprawy (BT):
Przysł.
3:5 Z całego serca Bogu zaufaj, nie polegaj na swoim rozsądku,
3:6 myśl o Nim na każdej drodze,
a On twe ścieżki wyrówna.
Rzym. 4:18-21 mówi o tym, że Abraham nigdy nie stracił nadziei, gdy zmierzał tą długą drogą na miejsce ofiarowania Izaaka. Wiedział, że Bóg ciągle wykona to, co obiecał.
Jan 12:24 mówi, że dopóki ziarno pszenicy nie wpadnie do ziemi i nie obumrze nie może przynieść życia.
Niech będzie to zachętą dla was tak, jak było dla mnie; niech Pan błogosławi was i niech dokona wszystkiego, co jest konieczne do wypełnienia powołania nad twoim życiem i spełni wszystkie marzenia jak Sam włożył w twoje serce!