
Biblical Archaeology in Ancient Israel (& Beyond)
(Facebook)
Stuart Steinberg
Zniszczenie Egiptu miało miejsce podczas wyjścia Izraelitów z Egiptu
Wszystkie dowody wskazują na to, że wyjście Izraelitów z Egiptu miało miejsce tuż przed inwazją Hyksosów około 1700 r. p.n.e. (konwencjonalne datowanie). Po pierwsze, jeśli spojrzymy na tekst biblijny, wyraźnie mówi on, że plagi spowodowały chaos i ruinę w Egipcie. W Księdze Wyjścia 10:7 przed plagą gradu urzędnicy faraona mówią do niego:
„Jak długo ten człowiek będzie dla nas sidłem? Wypuść lud, aby oddał pokłon Panu, Bogu swemu. Czy jeszcze nie zdajesz sobie sprawy, że Egipt jest zrujnowany?”.
Musimy więc poszukać czasu, w którym Egipt był w ruinie, aby określić właściwy czas na Exodus.
Jeśli spojrzymy na III wiek pne, egipski historyk Manetho pisze tuż przed inwazją Hyksosów
Tutimaeus [0]. Za jego panowania, nie wiem z jakiego powodu, uderzył w nas podmuch Boży; i niespodziewanie, z regionów Wschodu, najeźdźcy niejasnej rasy maszerowali w przekonaniu o zwycięstwie nad naszą ziemią. Główną siłą z łatwością obezwładnili władców kraju, a następnie bezlitośnie spalili nasze miasta, zrównali z ziemią świątynie bogów i potraktowali wszystkich tubylców z okrutną wrogością, masakrując niektórych i prowadząc w niewolę żony i dzieci innych.
Tutimaeus to po grecku faraon Dudimose z XIII dynastii. Oryginalna praca Manetho na temat historii Egiptu została napisana w języku greckim dla faraonów Ptolemeuszy w Aleksandrii. Z jego tekstu jasno wynika, że jakaś straszna katastrofa wydarzyła się w Egipcie za panowania Dudimose przez Boga w liczbie pojedynczej, co pozwoliło Hyksosom na inwazję, a nawet podbój Egiptu bez „zadawania ciosu” Jest to kolejny wskaźnik, że zniszczenie Egiptu odnotowane w Biblii Hebrajskiej miało miejsce przed inwazją Hyksosów. Również żydowski historyk Artapanus około 3 wieku pne umieszcza Mojżesza dorastającego w pałacu Chaneferre. W całej historii Egiptu jest tylko jeden faraon z tym imieniem koronacyjnym. To Khaneferre Sobekhotep IV, który żył w połowie XIII dynastii.
Innym dowodem jest papirus Ipuwer datowany przez uczonego Johna Van Setersa na koniec XIII dynastii tuż przed inwazją Hyksosów. Zapisano w nim zniszczenie Egiptu, takie jak
2: 5-6 Plaga jest w całym kraju. Krew jest wszędzie.
2:10 Rzeka jest krwią.
2:10 Ludzie wzdragają się przed skosztowaniem – istoty ludzkie i pragną wody
3:10-13 To jest nasza woda! To jest nasze szczęście! Co mamy z tym zrobić? Wszystko jest ruiną.
Ponadto są następujące fragmenty:
5:5 Wszystkie zwierzęta, ich serca płaczą. Bydło jęczy…
9:2-3 Oto bydło się błąka i nie ma nikogo, kto by je zgromadził.
4:3 (5:6) Bo dzieci książąt są rozbijane o mury.
6:12 Bo dzieci książąt są wyrzucane na ulice.
6:3 Więzienie jest zrujnowane.
2:13 Ten, który kładzie brata swego w ziemi, jest wszędzie.
3:14 Jęk jest w całej ziemi, zmieszany z lamentami
Wiele osób pisało o podobieństwach między papirusem Ipuwera a plagami z Biblii hebrajskiej. Nie jest to jednak moim zamiarem. Chodzi raczej o pokazanie, że papirus wskazuje na czas zniszczenia Egiptu.
Ponadto z powodu zniszczenia Egiptu Azjaci na północy Kanaanu wiedzą o tym i obawiają się inwazji, jak napisano:
15: 1 Azjaci znają stan ziemi